ارزیابی تاثیر جلیقه ارگونومیکی بر نیروهای بیومکانیکی وارده بر ستون فقرات کارگران جمع آوری پسماند

زمینه و هدف: کارگران جمع آوری پسماند شهرداری بدلیل انجام کارهای دستی از قبیل بلندکردن و حمل مکرر کیسه هایزباله و کشیدن و هل دادن سطل های زباله در معرض تنش های بیومکانیکی هستند.هدف کاربردی: مقایسه نیرو و گشتاور وارده بر دیسک بین مهره ای L4/L5 کارگران در وضعیت های با و بدون جلیقهارگونومیکی بلند کردن بار روش کار: جامعه آماری شامل کارگران شهرداری شیراز در سال 1397 بود. در این مطالعه مقطعی،تعداد 400 پوسچر کارگران (200 پوسچر با جلیقه و 200 پوسچر بدون جلیقه) در طول شیفت کار نمونه برداری شد. سپسبا بکارگیری نرم افزار 3 DSSPP (برنامه پیش بینی نیروهای استاتیک سه بعدی) بعنوان یکی از نرم افزارهای تخصصی مدل-سازی دیجیتالی انسان (Digital Human Modeling) در ارگونومی، شبیه سازی گردید. مقادیر نیرو و گشتاور وارده بر دیسکL4/L5 کارگران در وضعیت های قبل و بعد از مداخله با آزمون تی زوجی مقایسه شدند. قابلیت استفاده از جلیقه با بکارگیریپرسشنامه SUS (System Usability Scale) در انتهای شیفت کار توسط کارگران ارزیابی شد (امتیاز نهایی بین صفر: بدترینتا 100 : بهترین است). وضعیت طراحی ارگونومیک جلیقه نیز با بکارگیری مقیاس محقق ساخته Ergonomic design) 12)سوالی (مقیاس 10 درجه ای از صفر: کاملا نامناسب تا 9: کاملا مناسب) در انتهای شیفت کار توسط کارگران ارزیابی شد.یافته ها: میانگین نیروی فشاری وارده بر دیسک L4/L5 برای وضعیت های قبل و بعد از مداخله به ترتیب برابر با 3363 و3083 نیوتن بوده و میانگین گشتاور وارده بر دیسک L4/L5 به ترتیب برابر با 199 و 182 نیوتن متر بود. نیروی فشاری وگشتاور وارده بر دیسک L4/L5 کارگران در وضعیت بعد از مداخله به طور معناداری کمتر از وضعیت قبل از مداخله بود(P<0/001). جلیقه از خمش بیش از حد ستون فقرات کارگران حین بلندکردن کیسه زباله ها جلوگیری کرده و آنها بجایخمش کامل کمر (استوپ عمیق)، به میزان اندکی هم از زانو خم می شدند (شیوه آزاد)، که منجر به کاهش معنادار نیرویفشاری وارده بر L4/L5 گردید. بکارگیری جلیقه به طور میانگین منجر به کاهش 280 نیوتن در نیروی فشاری گردیده که باتوجه به خمش حدودا 1000 بار در طول شیفت کار جهت بلندکردن کیسه زباله ها، اثر حفاظتی آن در برابر بروز کمردردکارگران مشهودتر می شود. در میانگین زمانی 7/54 ساعت استفاده از جلیقه توسط کارگران در طول شیفت کار، میانگین امتیاز نهایی SUS برابر با 83/6 بود. ارزیابی طراحی ارگونومیک جلیقه نشان داد که از نظر تناسب با اندازه بدن افراد، قابلیتدیده شدن اجزاء، قابلیت دسترسی به اجزاء، کاربردی بودن و اثربخش بودن دارای وضعیت بسیار مناسبی بود. وزن جلیقهبسیار سبک (900 گرم) بوده و کارگران اظهار داشتند که در طولانی مدت، هیچگونه محدودیت قابل ملاحظه ای در انجاموظایف جمع آوری پسماند، دویدن و بالا و پایین رفتن از رکاب پشت خودروی حمل پسماند ایجاد نکرده و پوشش خاص آن ازایجاد عرق و تنش گرمایی جلوگیری می کند. ضمنا کارگران در طول شیفت کار به طور میانگین 11/91 کیلومتر مسافت را به صورت پیاده طی می کردند.

Keywords:

کارگران جمع آوری پسماند , دیسک بین مهره ای L4/L5 , نیروهای بیومکانیکی , نرم افزار 9 DSSPP , جلیقه ارگونومیکی