ارزیابی پارامترهای محیطی، فیزیولوزیکی و استرس گرمایی با استفاده از شاخص WBGT در رستوران های شهر مشهد

زمینه و هدف: ارزیابی در گرم ترین روزهای فصل تابستان (مرداد ماه) سال 1396 انجام شد. جامعه مورد مطالعه، کارگرانکباب زن 63 رستوران (با بارکاری و میزان سفارش بیشتر نسبت به رستوران های دیگر منطقه) تحت پوشش مرکز بهداشتیدرمانی شماره 5 مشهد بودند. در ابتدا با مراجعه به رستوران ها و مصاحبه با کارگران، اطلاعاتی در خصوص سن، وزن، سابقهکار و نوع لباس (برای تعیین میزان کلوی آن) و با مشاهده محل کار نیز اطلاعاتی در خصوص فضای کارگاه، تکنولوژی پخت،نوع تجهیزات مورد استفاده و وضعیت سیستم تهویه جمع آوری گردید. کلوی لباس نیز با استفاده از جداول ارائه شده دراستاندارد ISO 9920:2007 (E) محاسبه و ثبت گردید. پایش محیطی با استفاده از دستگاه WBGT (مدل Cassella ساختانگلیس) و مطابق با استاندارد شماره ISO 7243 انجام شد. بدلیل نامتجانس بودن محیط ها، WBGT در سه ناحیه سر، کمرو قوزک پای افراد کباب زن اندازه گیری شد و با شاخص استاندارد گرمایی ISO 7243 مقایسه گردید. به این صورت که به فاصلههر 15 دقیقه یک بار عدد مربوط به شاخص WBGT در سه ارتفاع سر (1/7 متر)، تنه (1/1 متر) و قوزک پا (0/1 متر) ثبت شد. برای تعیین مقادیر مجاز شاخص WBGT محیط، متابولیسم کاری افراد با استفاده از جداول استاندارد ISO 8996 تعیینگردید تا بر اساس آن در مورد میزان استرس حرارتی قضاوت گردد. مدت زمان نوبت کاری افراد نیز به صورت 8 ساعته در نظرگرفته شد و با الگوی 75 % کار- 25 % استراحت بود که در تعیین متابولیسم شغلی لحاظ گردید. جهت درنظرگرفتن معیار سازش یافتگی افراد با گرما برای ورود افراد به مطالعه، کسانی که سابقه کار آنها بالاتر از یک هفته بود وارد مطالعه شدند. براساس این استاندارد ضریب تصحیح لباس 0/6 کلو در نظر گرفته شد. نتایج استخراج شده با استفاده از نرم افزار SPSS version18 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. اندازه گیری ها طی هفت روز متوالی و به صورت همزمان در گرم ترین ساعاتروز (14-11) که همزمان با صرف ناهار مشتریان بود، انجام شد. یافته ها: میانگین فشارخون سیستولیک در بین کارگران 8/5±127 میلیمتر جیوه، میانگین دمای تر گوی سان (WBGT شاخص استرس گرمایی) 2+29/5 درجه سانتیگراد (حداقل 22/8 و حداکثر 33/78)، میانگین سن 11±33/7 سال، میانگین سابقه کار 8/9±10/25 سال و میانگین ارتفاع کارگاه 0/9±3/95 متر بود. بین WBGT و مساحت، ارتفاع آشپزخانه،فاصله ی دهانه ی هود تا منقل و تعداد فن رابط معکوس بود ولی براساس آزمون همبستگی پیرسون ارتباط معنی دار نبود(P> 0.05). براساس آزمون همبستگی پیرسون بین فشارخون سیستولی و شاخص WBGT رابطه معکوس و معنی دار باP=0.01 ولی بین فاصله کولر تا محل اندازه گیری با این شاخص رابطه مستقیم وجود داشت. بر اساس شاخص WBGTاندازه گیری شده 82/3% محیط های کباب پزی شرایط استاندارد نداشت. نتیجه گیری: درصد بالایی از محیط های کباب پزی شرایط استاندارد کار را ندارند که باید نسبت به ایجاد شرایط استانداردکاری با افزایش مساحت، ارتفاع آشپزخانه، فاصله ی دهانه ی هود تا منقل، تعداد فن و نیز کاهش زمان مواجهه اقداماتاصلاحی صورت گیرد.

Keywords:

استرس گرمایی , فیزیولوژی , WBGT , فشار خون