خردمایه مداخلات دولتی در شکل گیری شبکه های همکاری علم و فناوری در ایران

دو الگوی متفاوت در دنیا برای شکل گیری شبکه های همکاری علم و فناوری- به عنوان یکی از ابزارهای کارآمد انتقال دانش و به اشتراک گذاری دارایی ها- تجربه شده است؛ در الگوی اول، شبکه ها به صورت غیررسمی و با مشارکت خودجوش علاقمندان شکل گرفته و در الگوی دیگر، شبکه ها به عنوان یک ابزار سیاستی و با مداخله یک نهاد دولتی به صورت یک سازمان رسمی ایجاد شده اند. در این تحقیق، با مطالعه 7 مورد از مهم ترین شبکه های همکاری تشکیل شده در ایران از سال 1375 تا 1385 شمسی در حوزه علم و فناوری، به بررسی دلایل (و خردمایه) مداخلات دولتی در ایجاد شبکه های همکاری پرداخته شده، مزایا و معایب هر یک از دو الگوی مذکور از نگاه افراد تاثیرگذار در شبکه های مورد مطالعه بررسی شده است. در این راستا در قالب یک بررسی کیفی، ابزارهای مختلف تحقیق شامل تحلیل و بررسی مستندات، مصاحبه های باز با موسسان شبکه های مورد مطالعه و مشاهده مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به نتایج تحقیق، اگرچه اغلب فعالان شبکه های مورد مطالعه، الگوی خودجوش را برای ایجاد شبکه های همکاری مناسب تر ارزیابی می کنند، با این وجود، حداقل شش دلیل از جمله، ضعف زیرساخت اجتماعی همکاری شبکه ای و نیاز به سرمایه گذاری دولتی برای ایجاد زیرساخت های مشترک، مداخله دولت در ایجاد شبکه ها را اجتناب ناپذیر می کند.

Keywords:

شبکه های همکاری علم و فناوری , الگوی شکل گیری , مداخلات دولتی