بررسی اثرات آبگیری مخزن سد یامچی بر لرزه خیزی منطقه

سد یامچی در سال 1383 در جنوب اردبیل به بهره برداری رسید. جهت بررسی اثرات آبگیری این سد بر روی نرخ لرزه خیزی منطقه، ابتدا ساختارهای منطقه استخراج و پیمایش گردیدند و شواهد فعالیت های کواترنری و عهد حاضر آنها گردآوری شد. با تکمیل کاتالوگ لرزه ای منطقه، لرزه خیزی تاریخی و دستگاهی مورد بررسی و در پایان با محاسبه بزرگی کمال، تغییرات پارامتر b، نسبت به بررسی اثرات آبگیری بر الگوی لرزه خیزی منطقه اقدام گردید. نتایج نشان می دهد که دوگسل اصلی اردبیل و سرعین با فعالیت کواترنری و عهد حاضر در شعاع 30 کیلومتری محل این سد قرار گرفته اند و عمده کانون-های زلزله نیز در محل تقاطع پاره گسل جنوب اردبیل و بخش غربی گسل سرعین قرار گرفته اند. بررسی تاثیرات آبگیری بر روی لرزه خیزی در قالب تهیه نمودار تجمعی انرژی آزاد شده نسبت به تغییرات حجم مخزن سد، چهار بخش زمانی را آشکار ساخت. این مسئله در قالب تغییرات شیب خط نمودار تجمعی انرژی آزاد شده و تغییرات مقادیر پارامتر b قابل ردیابی است. با آبگیری سد یامچی، حجم فعالیت های لرزه ای افزایش یافته و این افزایش خود را به صورت افزایش مقدار b و همچنین شیب خط نمودار تجمعی انرژی آزاد شده نشان می دهد. افزایش مقدار b نشان دهنده افزایش نسبت زمین لرزه های کوچک به بزرگ است. به این معنی که آبگیری سد باعث افزایش رویداد زمین لرزه های کوچک شده است. به این ترتیب ساخت سد یامچی سبب ایجاد زلزله های القایی دارای عمق کانونی کم با بزرگایی حدود 4= M و در عمق کمتر از 5 کیلومتر شده است.

Keywords:

سد یامچی , گسل های عهدحاضر , آبگیری سد , زلزله القایی , الگوی لرزه خیزی