محور مقاله: فرسایش آبی، سیلاب و حفاظت خاک و آب- بررسی اثر شیوه مدیریت اراضی بر طول آبکندها در بخشی از دیمزارهای شهرستان خدابنده

این پژوهش با هدف بررسی اثر شیوه مدیریت اراضی بر طول آبکندها در بخشی از دیمزارهای شهرستان خدابنده واقع در جنوب استانزنجان انجام گرفت. برای این منظور 742 آبکند در منطقه ای نیمه خشک به مساحت 67 کیلومترمربع مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی طولآبکندها از طریق نقشه های هوایی و ماهوارهای با استفاده از سامانه Google Earth انجام گرفت. برای هر آبکند، طول گسترش آن، تراکم (نسبتطول آبکند بر سطح زمین تحت گسترش) و نوع شیوه مدیریتی زمین های زراعی پیرامون آن (خاک ورزی در جهت شیب و خاک ورزی عمود برشیب) تعیین شد. نتایج نشان داد مجموع طول آبکندها در زمین های تحت شخم موازی شیب 73799 متر و در زمین های تحت شخم عمود برشیب 7 / 10964 متر بود که نشان دهنده 85 درصد کاهش مجموع طول آبکندها در شخم عمود بر شیب است. تراکم آبکندها در منطقه از 09 / 1کیلومتر در کیلومترمربع در زمین های تحت شخم عمود بر شیب تا 16 / 0 کیلومتر در کیلومترمربع در زمین های تحت شخم موازی شیب تغییرمی کند. به طور کلی این پژوهش نشان می دهد که گسترش آبکندها یکی از تهدایدات تولیدات کشاورزی در منطقه است. اجرای شخم موازیشیب عاملی مهم در آبکندزایی و افزایش تراکم آبکندها در زمین های کشاورزی دیم است. رعایت اصول کشاورزی پایدار مانند استفاده ازروش های کم خاکورزی و خاکورزی روی خطوط تراز راهکاری اساسی برای جلوگیری از گسترش آبکندها در منطقه است.

Keywords:

تراکم آبکند , جهت شخم , کاربری اراضی , شخم عمود بر شیب