بررسی تفاوت و تقابل آرمان خواهی در دو جامعه ایران و آمریکا در رمان های بیوتن و قیدار از رضا امیرخانی

هدف این مقاله نشان­دادن تفاوت و تقابل نگاه آرمان­خواهانه در دو جامعه ایرانی و آمریکایی با درنگ در دو رمان بیوتن و قیدار از رضا امیرخانی است. آرمان­خواهی و تعالی­طلبی یکی از مضامین رایج در آثار ادبی است. روشن است که آرمان خواهی در جوامع مختلف بسته به فرهنگ، باورداشت­های دینی و ضرورت­های اجتماعی متفاوت است و در مقام مقایسه، گاه آرمان­خواهی در دو جامعه مختلف حالت تقابلی دارد. مقاله حاضر که با روش تحلیل محتوا به شیوه کتابخانه ای و با مطالعه مستقیم و مقابله هر دو متن صورت گرفته است، تقابل این دو نظرگاه را در جامعه ایرانی و آمریکایی بر اساس آنچه در دو رمان بیوتن و قیدار از رضا امیرخانی بازتاب داده شده است، بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که از میان پنج مولفه و انگاره­ای که به بررسی جنبه­های تقابلی آن پرداخته­ایم، روابط اجتماعی و پیشه و اقتصاد، بیشترین تضارب و تفاوت را میان دو فرهنگ نمودار می­کند؛ اگرچه تعصب و حساسیت در انگاره خانواده و ازدواج، نزد ایرانیان بیش از سایر مولفه­هاست؛ همچنین اثبات شده است که مبنای فرانمود جنبه­های آرمان­خواهی در جامعه ایرانی به طرز روشنی تنها دین و دستورهای دینی است؛ در حالی که در جامعه آمریکایی علم، مدنیت و قانون، کارکردی به مراتب بیش از مذهب دارند. قابل ذکر این است که جنبه تقابلی این دو جامعه در مولفه های آرمان­خواهی، هرگز به صورت بیانیه و شعارگونه در رمان­ها ابراز نشده است؛ بلکه به صورت پوشیده و نمادگونه طرح شده و دریافت نکته­های تقابلی، حاصل تحلیل مقاله است.

Keywords:

آرمان­خواهی , اتوپیا , رضا امیرخانی , بیوتن , قیدار