تاثیر روش های بیولوژیک و شیمیایی بر پوسیدگی آرمیلاریایی طوقه عامل عمده زوال زیتون در منطقه طارم زنجان

شهرستان طارم در استان زنجان به عنوان یکی از اصلی ترین و مستعدترین مناطق توسعه زیتون در کشور محسوب می شود. قارچهای عامل پوسیدگی آرمیلاریایی طوقه و ریشه Armillaria spp. به عنوان یکی از عوامل عمده عارضه زوال زیتون در منطقه طارم معرفی شده است. در این تحقیق تاثیر روش های درمان شیمیایی و به کارگیری عامل بیولوژیک (در مجموع 9 تیمار در 6 تکرار) در کنترل بیماری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بررسی شد. در روش درمان شیمیایی از ترکیب قارچکش به صورت سیستم غرقاب در منطقه اطراف طوقه و ریشه های اصلی با یک بار کاربرد (در زمان رشد شاخه) یا دو بار کاربرد (در زمان های رشد شاخه- فروردین و اوایل میوه دهی- تیر) با استفاده از قارچکش های تیوفانات متیل با دز یک در هزار، هگزاکونازول با دز 25/0 در هزار و پروپیکونازول با دز 5/0 در هزار استفاده شد. تیمار بیولوژیک با استفاده از قارچ Trichoderma harzianum پس از جداسازی از خاک باغ زیتون، شناسایی وکشت بر روی شلتوک برنج به روش اختلاط میزان 500 گرم با غلظت 4 10 × 5 اسپور در هر گرم شلتوک با خاک اطراف طوقه و منطقه سایه انداز نزدیک طوقه، انجام شد. نتایج در پاییز هر سال ارزیابی و نتایج نهایی پس از سه سال اعمال تیمار مورد بررسی و یادداشت برداری قرار گرفت. مقایسه توسعه بیماری و کارآیی تیمارها با استفاده از نرم افزار SAS انجام گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که ترکیبات قارچکش مورد استفاده در این تحقیق، کارایی لازم را برای کاهش علایم بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه آرمیلاریایی درختان زیتون دارند. براساس نتایج سال آخر، هگزاکونازول (دوبار مصرف) و تیوفانات متیل (دوبار مصرف) تاثیر بهتری در کاهش علایم زوال زیتون داشته و از نظر آماری در یک گروه قرار گرفتند. دوبار مصرف تیوفانات متیل در سال در درختان مسن ( بالای 15 سال) و درختان جوان( زیر 15 سال) به ترتیب 70 و 100 درصد در کاهش علایم تاثیر گذار بود، در حالی که یک بار مصرف همین قارچکش در درختان مسن فقط 40 درصد موثر بود. همچنین تیمار دوبار مصرف هگزاکونازول در سال در درختان مسن و جوان به ترتیب 67 و 88 درصد در کاهش علایم بیماری تاثیر گذار بود در حالی که یک بار مصرف این قارچکش در درختان مسن به میزان 25 درصد تاثیر داشت. تیمارهای هگزاکونازول (یک بار مصرف)، تیوفانات متیل (یک بار مصرف)، پروپیکونازول (دو بار مصرف) و پروپیکونازول (یک بار مصرف) در گروه بعدی از نظر آماری قرار گرفتند. در مورد تمام تیمارهای قارچکش، دوبار استفاده از قارچکش در سال اثرات بهتری نسبت به یک بار استفاده آنها در سال داشت. تیمار استفاده از عامل کنترل بیولوژیک با استفاده از قارچ Trichoderma harzianum موفقیت آمیز نبود و براساس نتایج، اختلافی با تیمار شاهد آلوده بدون تیمار، نشان نداد.واژه های کلیدی: زیتون – پوسیدگی سفید آرمیلاریایی – کنترل شیمیایی و بیولوژیک.