بررسی اثر تراکم و آرایش کاشت بر رشد و عملکرد کمی و کیفی علوفه ارقام جدید ارزن دم روباهی و معمولی در مازندران

این تحقیق با هدف تعیین ظرفیت تولید ارقام جدید ارزن و تعیین فواصل ردیف کاشت و میزان بذر مناسب و نهایتا احیا زراعت و کمک به افزایش تولید علوفه تازه و افزایش سطح زیر کشت در استان انجام گرفت. این پروژه در یک آزمایش اسپلیت فاکتوریل با یک رقم ارزن معمولی (Panicum miliaceum) بنام پیشاهنگ و یک رقم ارزن دم روباهی(Staria italica) بنام باستان بعنوان عامل اصلی و سه سطح فاصله ردیف کاشت 30، 40 و 50 سانتیمتر به همراه سه سطح بذر 8، 12 و 16 کیلوگرم در هکتار بعنوان عوامل فاکتوریل در قالب اجرایی طرح بلوک کامل تصادفی در مازندران اجرا شد. تجزیه واریانس سالاته و مرکب تفاوت های معنی داری را بین سطوح اصلی(ارقام) و فاکتوریل (فاصله ردیف و میزان بذر) در عملکردهای علوفه تر, علوفه خشک و تولید بذر نشان داد. اثر سال تنها در عملکرد علوفه خشک معنی دار گردید که احتمالا مربوط به نوسانات درصدخشک نمونه ها می باشد. اثرات متقابل رقم× فواصل ردیف در هر سه عملکرد علوفه تر، خشک و بذری و اثر رقم × میزان بذر در تولید بذر (در سطح 5%) ، اثر ردیف کاشت×میزان بذر در علوفه خشک و تولید بذرو اثر سه گانه رقم×فواصل ردیف × میزان بذر در علوفه خشک (5%) دارای تفاوت های معنی داری بین سطوح خود بودند. درمجموع این نتایج حاکی از آنست که ارزن معمولی نسبت به ارزن دم روباهی ، فواصل ردیف کمتر نسبت به فواصل بیشتر در تولید علوفه سبزوخشک، و عکس آن فواصل ردیف بالاتر در تولید بذر نسبت به ردیف های متراکم تر و نهایتا مقادیر بذر کمتر نسبت به بذرهای بیشتر در هرسه عملکرد علوفه سبز ، خشک و تولید بذربرتری معنی داری داشته و مقایسات میانگین در آزمون دانکن نیز موید این نتیجه گیری است. میانگین دو ساله ارزن معمولی رقم پیشاهنگ 33.6 ، 12.1 و 3 و ارزن دم روباهی رقم باستان 25.2 ، 9.8 و 2.4تن درهکتاربه ترتیب علوفه تر، علوفه خشک و تولید بذر داشتند. علوفه های بیشتر در فواصل متراکم تر و تولید بذر بیشتر در فواصل بیشتر ردیف ها حاصل گردید. بین سطوح میزان بذر تفاوت معنی داری وجود نداشته لذا بطر کلی در صورت رعایت نکات زراعی و دقت در یکنواختی توزیع بذر با 8 کیلوگرم در هکتار علوفه و بذر کافی بدست می آید. اثرات متقابل دوگانه و سه گانه نیز موید این نتایج بودند. کلید واژه ها: : ارزن، رقم، عملکرد علوفه و عملکرد دانه .