ضرورت مصرف کود سیلیکاته در اراضی شالیزاری

با توجه به نقش و اهمیتی که عنصر سیلیس در گیاهان دارد، اما هنوز به عنوان یک عنصر ضروری مورد توجه قرار نگرفته و در فرمولاسیون استاندارد محلول های غذایی و کودی وجود ندارد، در حالیکه مستندات علمی تاکید بر اثر مثبت سیلیس بر رشد تعدادی از محصولات زراعی از جمله برنج، نیشکر، گندم، خیار و غیره را دارد (ماتسو و دیگران، 1995؛ فلاح، 1391). میزان جذب عنصر سیلیسیم توسط گیاه برنج بیشتر از نیتروژن است و ممکن است تا پنج برابر نیتروژن هم باشد ولی مرز بین ضرورت آن اندک است (مارشنر، 1995) بنابراین مصرف کود سیلیکاته در زراعت برنج متداول نیست. سیلیسیم برای بعضی از گیاهان عنصر نسبتا ضروری است ولی برای برنج یکی از عناصر اساسی و پرنیاز بوده بطوریکه در ماده خشک ساقه و برگ برنج به مقدار 10 تا 20 درصد سیلیسیم وجود دارد (فلاح، 1391). مطالعات نشان داده است که به ازای هر 5 تن دانه برنج، میزان برداشت عناصر غذایی براساس کیلوگرم در هکتار به شکل زیر است: سیلیسیم 250، پتاسیم 155، نیتروژن110، فسفر 35، منیزیم 25، کلر 25، کلسیم 20، گوگرد 5، آهن1، منگنز 7/0، روی 5/0، بور 02/0 و مس 01/0 (ملکوتی و کاووسی، 1383). همانطور که ملاحظه میشود میزان برداشت سیلیسیم در مزارع شالیزاری بسیار قابل توجه است. از طرفی سیلیسیم نقش مهمی نیز در راست قامتی برگهای بوته برنج داشته و باعث افزایش ضریب نفوذپذیری نور در پوشش گیاهی برنج میشود و در نتیجه مقاومت گیاه برنج نسبت به خوابیدگی (ورس) را افزایش می‎دهد. از طرف دیگر، سیلیسیم میتواند باعث افزایش راندمان فتوسنتزی گیاه برنج گردد (فلاح، 1391). سیلیسیم باعث افزایش مقاومت برنج نسبت به بیماری‎های قارچی نظیر سوختگی برگ یا سنبله، لکه قهوه ای، سفیدک پودری، آلودگی بلاست و آفاتی نظیر ساقه خوار و زنجیرک می‎شود (ساوانت و دیگران، 1997). نتایج نشان داد که مصرف کود سیلیکاته باعث افزایش ده تا پانزده درصدی عملکرد برنج در اراضی شالیزاری می‎شود. درنتیجه، مصرف کود سیلیکاته به صورت گرانول و مایع در زراعت برنج توصیه شده است (فلاح، 1391). بنابراین، در این نشریه بطور خلاصه در مورد عنصر سیلیسیم در خاک و گیاه برنج، نوع کود، میزان نیاز و زمان مصرف آن در زراعت برنج پرداخته شد