انتخاب مکان مناسب جهت استقرار قفس با استفاده از فاکتورهای زیستی و غیر زیستی در منطقه جنوبی دریای خزر

این تحقیق به منظور تعیین مکان های مناسب برای استقرار قفس های پرورش ماهیان در آب های ایرانی دریای خزر تا عمق 100 متر و با استفاده از برخی عوامل محدودکننده از پارامترهای زیستی (فیتوپلانکتون و شانه دار)، غیرزیستی (دما، اکسیژن محلول، شفافیت، فسفات معدنی، نیتریت و آمونیوم) و فلزات سنگین (سرب، جیوه، روی و کادمیوم) موثر در پرورش ماهیان انجام شد. دارا بودن حداقل عمق 20 متر، دسترسی سریع و آسان به سایت های پرورش، نزدیک بودن مکان سایت های پرورش به نوار ساحلی، عدم تداخل با سایر فعالیت های دریایی از قبیل صید و صیادی و تردد شناورها و خارج بودن از محدوده حریم 5 کیلومتری مصب رودخانه ها از جمله معیارهای تعیین محدوده مناسب برای استقرار قفس ها بود. براساس نتایج حاصل از این تحقیق، تمامی آب های منطقه جنوبی دریای خزر از قابلیت پرورش ماهیان در قفس برخوردار بوده و منطقه مرکزی در الویت اول توسعه آبزی پروری و مناطق غربی و شرقی به ترتیب در الویت های دوم و سوم توسعه آبزی پروری قرار گرفتند. همچنین در فصل تابستان بدلیل عامل محدودکننده دمای آب، پرورش تمام دوره ای برخی از گونه ها امکان پذیر نیست. در منطقه مرکزی، حدفاصل شهرستان های خشت سر تا کیاشهر با طول تقریبی 244 کیلومتر از شرایط مناسب تری برای استقرار قفس های پرورش برخوردار بوده و پارامترهای زیستی و غیرزیستی در این محدوده با جزییات بیشتر و دقیق تر با نرم افزار ArcGIS مدل سازی شده و محاسبات زمین آماری در این محدوده انجام شد. در این منطقه، مقدار تطابق معیارهای تعیین مکان مناسب براساس معیارهای مذکور برای استقرار قفس های شناور، در دامنه 0/80 تا 5/97 درصد بود و از شرق به غرب بر مقدار مطلوبیت شرایط محیطی استقرار قفس های شناور افزوده شد. این دامنه مطلوبیت به 4 گروه (الویت 1 تا 4) تقسیم شدند و حدفاصل شهرهای چمخاله تا کیاشهر با الویت 1 مناسب ترین منطقه برای پرورش ماهیان در قفس شناور تعیین شد. بیش از 85 درصد از مناطق حدفاصل چابکسر تا کیاشهر در الویت 1 و 2 قرار گرفتند. مناطق موجود در لایه عمقی 30 تا 50 متر تنکابن تا رامسر و اعماق 50 تا 100 متر روبروی رودخانه خشکرود الویت 2 را داشتند. از 15 نقطه که دارای بهترین و مناسب ترین شرایط و مطلوبیت برای استقرار قفس های شناور برای آبزی پروری بودند، 14 نقطه در مناطق حدفاصل چابکسر تا غرب رودخانه سپیدرود و یک نقطه در تنکابن قرار گرفتند.کلمات کلیدی: دریای خزر، پرورش در قفس، پارامترهای محیطی، مکان یابی، GIS