اثر آبیاری با پساب بر کیفیت خاک تحت کشت گیاه سورگوم

در جدیدترین تعریفی که از کیفیت خاک توسط انجمن خاک شناسی آمریکا در سال ۱۹۸۴ ارائه شده کیفیت خاک به عنوان خصوصیات ذاتی یک خاک، مانند : خودپالایی، پایداری و حاصلخیزی تعریف می شود . بسیاری از خصوصیاتی که برای تعیین شاخص کیفیت خاک استفاده می شوند اثر متقابل بر یکدیگر د ارند. ارتباط مقدار رس با میزانCECو هم چنین رابطه بین pH و قابلیت دسترسی عناصر تأیی د شده است ( ۱). خصوصیات دینامیک خاک ها و جنبه هایی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها که در نتیجه مدیریت انسان تغییر می کنند (مانند شیوه های نوین آبیاری وکوددهی ) شاخص های مناسبی برای تعیین کیفیت خاک به شمار می روند، این امر در مناطقی که خاک از منابع آبی وغذایی فقیر می باشد بیشتر صدق می نماید( ۳). برای تعیین کیفیت خاک بای د شاخص هایی انتخاب شوند که بیشترین حساسیت را به مدیریت اعمال شده دارند؛ لارسون و پیرس از جمله این شاخص ها را پایدا ری خاکدانه ها، میزان مواد آلی و آلودگی خاکها بیان می کنند، به علاوه برای بررسی شاخص های کیفیت خاک اطلاعاتی در مورد عا مل تغییرات ، مدت زمان تغییرات و تغییرات مکان ی مورد مطالعه نیزلازم و ضروریست ( ۴). با توجه به ک مبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک (مانند ایران )، در اجرای تدابیری به منظور توسعه و بهره وری از منابع آبی جدید، به ویژه در بخش کشاورزی استفاده از پساب ها ، فاضلاب های صنعتی و شهری می تواند مورد توجه قرار گیرد . با این شیوه نه تنها کمبود آب کشاورزی تا حدی جبران می شود بلکه از آثار سوء تخلیه بی رویه فاضلاب ها و خسارت های ناشی از آن به محیط زیست نیز جلوگیری خواهد شد . الیت و همکاران در بررسی های خود پساب را به عنوان یک ماده اصلاح کننده خاک معرفی می نمایند و نتایج پژوهش چند ین ساله آنها نشان می دهد که کاربرد پساب در خاک منجر به تغییر خواص فیزیکی خاک ( افزایش ظرفیت نگهداری آب و پایداری و کاهش جرم مخصوص ظاهری) می شود( ۲). پساب در خواص خاک دگرگونی ایجاد نموده و ماهیت زراعی خاک را بهبود می بخش د؛ ولی مقدار پساب لازم برای ا یجاد تغ ییرات م حسوس در کیفیت خاک به مراتب بیشتر از مقدار لازم برای تأمین عناصر غذا یی مورد نیاز گیاه است ؛ بنابراین در استفاده از پساب رعایت جوانب احتیاط بسیار مهم و ضروریست تا بتوان از آن به عنوان یک منبع مطمئن برای آب یاری در کشاورزی به و یژه در مناطقی که با کمبود شد ید آب روبه رو هستند بهره گرفت . این تحقیق با هدف بررسی اثر کاربرد پساب بر کیفیت خاک تحت کشت سورگوم انجام شد.