تعیین زمان قطع آبیاری در لاین های امیدبخش کلزا در شرایط شمال خوزستان

واکنش ژنوتیپ های کلزا نسبت به قطع آبیاری مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور آزمایشی بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار به مدت دو سال در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد به مورد اجرا گذاشته شد. عامل اصلی شامل قطع آبیاری در 4 سطح (قطع آبیاری در مراحل پایان گلدهی، پایان خورجین دهی، %‮‭10‬ رسیدگی خورجین های ساقه اصلی و %‮‭30‬ رسیدگی خورجین های ساقه اصلی) و عامل فرعی نیز شامل 4 ژنوتیپ بود (‮‭86369‬‭-SG‬‮‭86369-10‬، ‭SG‬‮‭86369-19‬، ‭SG‬‮‭63‬ و ‭Hyola‬‮‭401‬). نتایج تجزیه مرکب آزمایش نشان داد که اثر سال، قطع آبیاری، ژنوتیپ و همچنین اثر متقابل قطع آبیاری و ژنوتیپ بر تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه معنی دار بود. مقایسه میانگین های مربوط به اثر متقابل قطع آبیاری و ژنوتیپ نشان داد که حداکثر تعداد خورجین در بوته (‮‭97/62‬) در شرایط قطع آبیاری در مرحله %‮‭30‬ رسیدگی خورجین های ساقه اصلی به ژنوتیپ ‭Hyola‬‮‭401‬ و حداقل مقدار (‮‭37/44‬) نیز در شرایط قطع آبیاری در پایان گلدهی به ژنوتیپ ‮‭86369‬‭-SG‬‮‭10‬ اختصاص یافت. بالاترین وزن هزار دانه (‮‭4/18‬ گرم) نیز در تیمار قطع آبیاری در مرحله %‮‭30‬ رسیدگی خورجین های ساقه اصلی و ژنوتیپ ‭Hyola‬‮‭401‬ مشاهده گردید. واکنش ژنوتیپ ها نسبت به زمان قطع آبیاری متفاوت بود. بیشترین عملکرد دانه (‮‭2743/5‬ کیلوگرم در هکتار) به ژنوتیپ ‭Hyola‬‮‭401‬ و قطع آبیاری در مرحله %‮‭30‬ رسیدگی خورجین های ساقه اصلی و کمترین عملکرد دانه (‮‭1465/83‬ کیلوگرم در هکتار) به ژنوتیپ ‮‭86369‬‭-SG‬‮‭63‬ و قطع آبیاری در مرحله پایان گلدهی اختصاص یافت. با توجه به اینکه واکنش ژنوتیپ ‭Hyola‬‮‭401‬ نسبت به قطع آبیاری در مراحل %‮‭10‬ و %‮‭30‬ رسیدگی خورجین های ساقه اصلی یکسان است، می توان زمان مناسب برای قطع آبیاری را مرحله %‮‭10‬ رسیدگی خورجین های ساقه اصلی توصیه نمود. واژه های کلیدی: کلزا، رقم، خشکی و قطع آبیاری.