تعیین خصوصیات بیولوژیکی ویروس تریستزای مرکبات همراه با بیماری زردی و قهوه ای شدن رگ برگ پرتقال ناول در منطقه داراب

بیماری زردی و قهوه ای شدن رگبرگ در ارقام پرتقال ناول مانند واشنگتن ناول و فراست ناول به تازگی در منطقه داراب مشاهده شده است و یکی از بیماریهای خطرناک برای این واریته می باشد . عامل این بیماری به طور دقیق شناخته نشده است. اگر چه عصاره گیاهان مبتلا از لحاظ سرولوژیکی با ویروس تریستزای مرکبات واکنش نشان داده اند . برای تایید این مطلب که ویروس تریستزای مرکبات با عامل بیماری همراه می باشد یا نه، یکی از راهها انجام آزمایشهای بیولوژیکی و دیدن علایم تولیدی توسط آن بر روی گیاهان محک استاندارد حساس به ویروس تریستزای مرکبات می باشد . بدین منظور از گیاهان محک لیموترش، نارنج ، بکرایی ، راف لمون، تایوانیکا، یورکا لمون، لیسبون لمون، سیترنج و پرتقال فراست ناول بر پایه نارنج به تعداد 4 تکرار و دو شاهد از هر کدام استفاده گردید . پس از آلوده سازی این گیاهان توسط پیوندک آلوده پرتقال فراست ناول به کمک آزمون سرولوژی الیزا و آنتی بادی های پلی کلونال آلودگی آنها مورد تایید قرار گرفت و علایم ایجاد شده یادداشت برداری گردید. درختان لیموترش، تایوانیکا، بکرایی و لیسبون علایم زردی و کوچک شدن برگها و کاهش رشد ایجاد نمودند. علایم رقم تایوانیکا آلوده پس از یکسال بهبود یافت ولیکن آزمون الیزا مثبت بودن آنرا تایید کرد. در مورد لیمو ترش که گیاه بسیار مناسبی برای شناسایی علایم ساقه آبله ای می باشد، چنین علایمی مشاهده نگردید. همچنین پیکره های ویروس تریستزای مرکبات با روش الکترون میکروسکوپی از گیاهان لیموترش آلوده پس از خالص سازی جزیی و روش بدام اندازی مشاهده گردید. رقمهای لیموترش و تایوانیکا دو گیاه محک بسیار خوب جهت تشخیص این ویروس در نظر گرفته شدند. ارقام پرتقال ناول تا کنون تنها ارقامی بوده اند که علایم زردی و قهوه ای شدن رگبرگها را نشان داده اند. با توجه به نتایج حاصل از آزمون الیزا و علایم ایجاد شده که بیشتر شامل زردی و کاهش رشد گیاهان محک بوده است می توان نتیجه گرفت سویه ویروس تریستزای مرکبات همراه با این بیماری سویه زردی نهالچه می باشد. اما تفاوتهایی با توصیف این سویه دیده می شود که نیاز به بررسی بیشتر و استفاده از گیاهان محک دیگر را می طلبد. واژه های کلیدی: مرکبات ، ویروس تریستزا مرکبات ، خصوصیات بیولوژیک، گیاهان محک، الکترون میکروسکوپی، آزمون الیزا.