بررسی عرضه و تقاضای اعتبارات کشاورزی و نقش آن در بهره وری تولید و نوسانات درآمدی پسته کاران در شهرستان رفسنجان

سرمایه و نقدینگی لازم برای تولید محصولات کشاورزی همواره به عنوان یک عامل محدود کننده در کشاورزی ایران بوده است. مطالعات انجام شده در مناطق پسته کاری رفسنجان نیز بر ناکافی بودن میزان نقدینگی لازم برای تولید کنندگان و تجار پسته تاکید داشته اند. در این پژوهش بازار رسمی و غیر رسمی اعتبارات کشاورزی مورد مطالعه قرار گرفت. میزان عرضه و تقاضای اعتبارات کشاورزی بررسی شده وعوامل موثر بر آنها تعیین گردید و نرخ بهره تعادلی محاسبه شد. همچنین رابطه بین بهره وری تولید( عملکرد در هکتار) و نوسانات درآمدی ( واریانس درآمد) با عرضه وتقاضای اعتبارات کشاورزی مطالعه گردید.آمار و اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و تکمیل پرسشنامه حضوری از ‮‭105‬ نفر از تولیدکنندگان پسته کار و بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری گردید. برای تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از فرم های مختلف توابع ریاضی و نیز از روش آنالیز واریانس استفاده گردید. نتایج بدست آمده از بررسی بازار رسمی نشان داد که با افزایش نرخ بهره، عرضه وتقاضای اعتبار ابتدا افزایش وسپس کاهش می یابند و نرخ بهره تعادلی در بازار رسمی اعتبارات ‮‭14‬درصد می باشد. سطح زیرکشت و میزان تحصیلات باغدار تاثیر مثبت و معنی دار برتقاضای اعتبار داشته اند. هزینه تولید، سن باغدار و زمان فروش محصول تاثیر مثبت و معنی داری بر عرضه اعتبار داشته اند. نتایج همچنین نشان می دهد که با افزایش میزان پس انداز، بهره وری ابتدا ثابت است وسپس افزایش می یابد در حالیکه رابطه بین بهره وری و تقاضای وام ابتدا مستقیم وسپس معکوس می باشد. رابطه بین نوسانات درآمدی وعرضه وام معکوس است اما کشش آن بسیارکوچک ونزدیک به صفر است درحالیکه رابطه بین نوسانات درآمدی و تقاضا ابتدا مستقیم و سپس معکوس می باشد. نتایج حاصل از آنالیز واریانس در بازار رسمی نشان داد که بر این اساس تنها رابطه معنی دار و مستقیم بین بهره وری تولید و عرضه اعتبار وجود داشته است. نتایج حاصل از بررسی بازار غیر رسمی نشان داد که رابطه بین تقاضای وام و بهره ابتدا مستقیم و سپس معکوس می باشد. رابطه بین بهره وری و تقاضای وام نیز ابتدا مستقیم و سپس معکوس می باشد. رابطه بین نوسانات درآمدی و تقاضای وام ابتدا مستقیم بوده و سپس ثابت می باشد. فاصله محل سکونت تا بانک، درآمد کشاورزی، تحصیلات و سن باغدار تاثیر معنی دار و منفی بر تقاضای وام داشته اند در حالیکه بهره وری تولید، سطح زیر کشت و دارایی باغدار تاثیر معنی دار و مثبت بر تقاضای وام داشته اند.