جمع آوری و شناسایی حشرات بذرخوار گون های مرتعی ایران و پارازیتوییدهای آنها (همدان)

گون ‭(Astragalus) ‬گیاهی است از تیره ی بقولات ‭(Papilionaceae) ‬که سطح وسیعی از مراتع و نقاط کوهستانی کشور را به خود اختصاص داده است. گونه های این جنس در ایران از تنوع بسیار بالایی برخوردارند، بطوری که تاکنون حدود ‮‭800‬ گونه از این جنس در کشور و ‮‭165‬ گونه در استان همدان گزارش شده است. آفات بذرخوار گونصهای علوفهصای از مهمترین عوامل خسارت به تولید بذر سالم و برنامه-های بذرکاری و اصلاح پوشش مرتعی است. به منظور بررسی حشرات بذرخوار گون، طی سالصهای ‮‭1388-91‬ از زمان خمیری شدن بذور در اوایل خرداد تا زمان بلوغ کامل بذور در اواخر شهریور به مناطق مختلف استان مراجعه گردید. نیام حاوی بذور جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید، بذور در دمای آزمایشگاه داخل ظروف مخصوصی قرار گرفت. با کاهش رطوبت و خشک شدن بذور، آن ها به ظروف مخصوص جداسازی و جمع آوری نمونه های حشرات از بذور انتقال داده شد. حشرات خارج شده از بذور در ویالصهای شیشهصای حاوی الکل اتیلیک(%‮‭70‬) قرار داده شد. با شمارش حشرات خارج شده و تعداد نیام و بذور داخل ظروف، درصد آلودگی هر یک از گونه های گون به حشرات بذرخوار در هر منطقه محاسبه گردید. در این مطالعه از ‮‭22‬ گونه گون علوفه ای مجموعا ‮‭52‬ نمونه برداشته شد و از ‮‭10‬ گونه گون ‮‭25‬ نمونه آلوده به حشرات مختلف بذرخوار تشخیص داده شدند. بیشتر حشرات خارج شده از بذور آلوده از راسته های ‭Hymenoptera ‬و ‭Coleoptera ‬و همچنین تعداد محدودی از راسته ‭Lepidoptera ‬بودند. در طول اجرای طرح ‮‭38‬ کد نمونه بذرخوار به دست آمد که همه نمونه ها براساس کدهای در نظر گرفته شده جهت شناسایی ارسال گردید. از نمونه های حشرات بذرخوار جمع آوری شده از راسته سخت بالپوشان فقط گونه های ‭Bruchidius astragali ‬، ‭B. tragacanthae ‬، ‭B. virgatus ‬و گونه های ‭Nezara viridula ‬، ‭Codophila varia ‬از راسته ناجوربالان مورد شناسایی و تایید قرار گرفت. بقیه نمونه های حشرات از راسته زنبورها که شامل زنبورهای بذرخوار خانواده ‭Eurytomidae ‬و زنبورهای پارازیتویید در مرحله شناسایی می باشند. شش گونه گون شامل ‭Astragalus compylorrhynchus‬، ‭A. crenatus‬، ‭A. kerkukiensis‬، ‭A. odoratus‬، ‭A. oxyglottis‬، ‭A. perspolitanus ‬در مناطقی که نمونه برداری صورت گرفت، بدون آلودگی بودند. کلمات کلیدی: گون، آفات، بذرخوار، دشمنان طبیعی و همدان