بررسی نهایی لاین های امیدبخش کنجد در مناطق معتدل

این بررسی در مناطق کرج، مشهد و بیرجند با استفاده از لاینهای برتر انتخابی( ‮‭18‬ لاین) و دو شاهد ملی ومحلی مجموعا شامل تعداد ‮‭20‬ ژنوتیپ در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی چهارتکراری به مدت دو سال اجرا گردید. در طول دوره رشد از صفات مورفولوژیکی مهم و موثر در عملکرد یادداشت برداری شد. پس از دوسال برای کلیه مناطق برای صفت عملکرد تجزیه آماری ساده و مرکب انجام شد. نتایج دو ساله آزمایش بیانگر معنی دار بودن اثرات متقابل رقم وسال بوده وبر این مبنا مقایسات میانگین انجام شده برای هر سال از اعتبار و دقت بیشتری برخورداراست. کرج : در سال اول اجرای آزمایش تیمار(لاین) شماره ،‮‭10 11‬ و9 با عملکرد های ‮‭1380 1417‬، و‮‭1361‬ کیلوگرم در هکتار دارای بالاترین حد صفت یادشده بوده و عملکرد شاهدمحلی وملی بررسی به ترتیب ‮‭1123‬و‮‭988‬ کیلوگرم در هکتار بوده است . در سال دوم اجرای آزمایش بیشترین عملکردها با تولید ،‮‭1640 1820‬و ‮‭1571‬ کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به تیمارهای شماره ،‮‭10 9‬ و 1 بوده و شاهدمحلی وملی بررسی به ترتیب عملکرد ‮‭944‬و‮‭1062‬ کیلوگرم در هکتار برخوردار بودند. بر اساس نتایج دو ساله در کرج نتایج بیانگر برتری تیمارهای‮‭10‬،9و1 با تولید به ترتیب ‮‭1510‬،‮‭1591‬ و ‮‭1307‬ کیلوگرم دانه در هکتار بود و عملکرد شاهدمحلی وملی بررسی به ترتیب ‮‭1033‬و‮‭1025‬ کیلوگرم در هکتار بوده است. مشهد : نتایج سال اول نشان داد که لاین شماره 6 با تولید ‮‭3140‬ کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین و لاینهای شماره ،‮‭1 10‬ و 9 با عملکردهای ‮‭2585‬ و‮‭2505‬در رده بعدی قرار گرفته و شاهدهای محلی و ملی به ترتیب از عملکرد ‮‭2225‬ و‮‭2033‬کیلوگرم در هکتار برخوردار بودند . درسال دوم لاین شماره 5 با تولید ‮‭1760‬ کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین و لاینهای شماره ‮‭10 9‬،و 2 با عملکردهای ‮‭1615 1625‬، و ‮‭1568‬ در رده بعدی قرار گرفته اند. بر اساس این نتایج شاهدهای محلی و ملی به ترتیب ‮‭1345‬ و‮‭1405‬کیلوگرم در هکتار عملکرد داشتند. نتایج دو ساله در مشهد بیانگر برتری تیمارهای ،‮‭10 6‬و 9 با تولید به ترتیب ،‮‭2100 2273‬و‮‭2063‬کیلوگرم دانه در هکتار بود و عملکرد شاهدمحلی وملی بررسی به ترتیب ‮‭1785‬ و ‮‭1719‬ کیلوگرم در هکتار بوده است. بیرجند: برای صفت عملکرد دانه در سال اول لاین شماره ‮‭11‬ با عملکرد دانه ‮‭1869‬ کیلوگرم در هکتار اول ولاین های شماره 7 ، ‮‭20‬ و‮‭12‬ با عملکردهای ‮‭1720‬ ، ‮‭1639‬ و‮‭1542‬کیلوگرم درهکتار بیشترین عملکردها را داشتند . عملکرد شاهد ملی و منطقه ای ‮‭1240‬ و ‮‭1639‬کیلوگرم در هکتار بود. در سال دوم شماره ‮‭20‬ (شاهد منطقه ای) با میزان عملکرد دانه ‮‭1513‬ کیلوگرم در هکتار رتبه اول ولاین های شماره ‮‭2 3‬، و 6 با عملکرد ‮‭1283‬،‮‭1388‬ و ‮‭1150‬کیلوگرم در هکتار و شاهد سراسری عملکرد‮‭325‬ کیلوگرم در هکتار تولید نمود. نتایج دوساله نشان داد که توده بومی بیرجند با ‮‭1576‬ کیلوگرم درهکتار رتبه اول و لاینهای شماره ‮‭11‬ و6 با عملکرد دانه ‮‭1334‬ و ‮‭1322‬کیلوگرم در هکتار در رتبه بعدی قرار دارند. شاهد محلی از میزان عملکرد ‮‭1576‬ کیلوگرم در هکتار و شاهد ملی از عملکرد ‮‭783‬ کیلوگرم در هکتار برخوردار بود. تعداد دیگری از لاینهای مورد بررسی نیز از عملکرد مطلوب برخوردار می باشند و قابلیت استفاده در آزمایشات دیگر به منظور بهره گیری حداکثر از نتایج فرآیند اصلاحی موجود را دارند . واژه های کلیدی : کنجد ، عملکرد ، کرج ، مشهد، بیرجند