اصلاح اوتایپ مقاوم به کرلی تاپ چغندرقند

به منظور تهیه رگه های اوتایپ متحمل به کرلی تاپ از دو جمعیت اصلاحی حامل ژن های مرتبط با خاصیت اوتایپی، منوژرمی و همچنین مقاومت به بیماری کرلی تاپ تحت کد‮‭201‬ و ‮‭301‬ استفاده گردید. بذر ژنوتیپ های مورد نظر به همراه یک لاین نرعقیم در شهریور سال ‮‭1387‬ در مزرعه تهیه اشتکلینگ کشت شد. در بهار سال ‮‭1388‬ ریشه ها از مزرعه اشتکلینگ به مزرعه کیج گذاری منتقل شدند. در این مزرعه یک خط از یکی از دو توده اصلاحی و در مجاورت آن یک خط از لاین نرعقیم کشت شد. پس از ساقه روی و اعمال کنترل های لازم یک بوته گرده افشان به همراه دو بوته نرعقیم در زیر یک کیج قرار گرفتند. در اواسط تیرماه از روی بوته گرده افشان بذر S1 و از روی بوته های نرعقیم بذر F1 برداشت گردید که بوجاری، توزین و شماره گذاری شدند. در شهریور همین سال بذر جفت های انتخابی مجددا در مزرعه اشتکلینگ کشت شده و در بهار سال ‮‭1389‬ در قطعات ایزوله تکثیر بذر شدند. مقداری از بذر برداشتی از پایه نرعقیم در اوایل پاییز در گلخانه کشت شد تا در بهار سال ‮‭1390‬ از نظر نرعقیمی و منوژرمی کنترل شوند. همچنین در بهار سال ‮‭1390‬ بذر پایه های اوتایپ جهت ارزیابی مقاومت نسبت به کرلی تاپ در شرایط گلخانه کشت شدند. در این ارزیابی تعداد بیست بوته از هر پایه در مرحله ‮‭4-6‬ برگی از طریق تزریق گیاه با مایه تلقیح که درواقع کلون همسانه سازی شده ویروس درون باکتری آگروباکتریوم بود آلوده شدند. براساس شدت ظهور علایم بیماری بوته ها نمره داده شدند که پس از تجزیه و تحلیل آماری، براساس متوسط نمره آلودگی لاین ها گروه بندی شدند. نتایج حاصل از کنترل نرعقیمی امیدوار کننده بود و درصد بالایی از نرعقیمی در جفت های نرعقیم مشاهده شد که نشان می داد بوته گرده افشان مربوط به آن از خاصیت اوتایپی بالایی برخوردار می باشد. غربال برای مقاومت به بیماری نیز موفقیت آمیز بود و در لاین های اوتایپ حاصل از جمعیت ‮‭201‬ تعداد هشت لاین و در جمعیت ‮‭301‬ تعداد سه لاین مقاوم به بیماری بوده و با شاهد مقاوم هم گروه شدند. با اجرای یک چرخه اصلاحی شامل کیج گذاری در لاین های مورد نظر می توان امیدوار بود تعداد زیادی لاین اوتایپ منوژرم مقاوم به بیماری بدست آید. واژه های کلیدی:چغندرقند، کرلی تاپ، مقاومت،اوتایپ