بررسی امکان معرفی تیلاپیا به صنعت تکثیر و پرورش آب های داخلی مناطق کویری ایران

استفاده از آب های داخلی و زیرزمینی در آبزی پروری از مهمترین برنامه های شیلاتی سراسر جهان است. تیلاپیا آبزی ارزشمندی است که توسعه پرورش آن بدلیل ویژگی های زیستی خاص قابل توجه بوده و نخستین گزینه آبزی پروری در آب های لب شور محسوب می شود. تیلاپیا برای نخستین بار پس از اخذ مجوزهای لازم در اواخر پاییز سال ،‮‭1387‬ براساس شرایط اقلیمی و منابع مسدود آب، به ایستگاه بافق وارد و مطالعات آن آغاز شد. مطالعه وضعیت سازگاری ورشد تیلاپیا منطقه بافق در تانک های فایبرگلاس و استخر خاکی حاکی از سازگاری و رشد مناسب تیلاپیای نیل وهیبرید قرمز، بازماندگی بالا و ‭FCR ‬پایین بود. نمونه های تک جنس نر شرایط رشد مطلوب تری داشتند. بررسی ها نشان داد شرایط اقلیمی و فاکتورهای آب منطقه برای پرورش تیلاپیا مناسب بود. در مطالعات تکثیر، مناسب ترین اندازه وزنی، طولی و سن تخمریزی مولدین تیلاپیای سیاه و قرمز، هماوری مطلق و نسبی، تناوب باروری، دوره انکوباسیون، درصد بازماندگی و برخی عوامل موثر بر کیفیت تخم مشخص شد. در مطالعات تولید تیلاپیای تک جنس نر بااستفاده از روش های دارویی، استفاده از دوزهای مشخص هورمون متیل تستوسترون در دوره و زمان مشخص به منظور تولید جمعیت %‮‭100‬ تک جنس تیلاپیای نیل تعریف گردید. در بررسی نیازهای غذایی تیلاپیا در شرایط پرورشی منطقه، بهترین و اقتصادی ترین سطح پروتیین و چربی جهت دستیابی به عملکرد رشدوکارآیی غذا تعریف شد. دستورالعمل پیشنهادی ملاحظات زیست محیطی ارایه گردید. همچنین بررسی ها نشان داد که فعالیت های پرورش تیلاپیا در منطقه فاقد اثرات منفی زیست محیطی بوده و بازده اقتصادی مناسبی دارد. دستاوردهای این بررسی ها و موفقیت مطالعات انجام شده منجربه معرفی تیلاپیا به مزارع خصوصی منطقه بافق در خردادماه ‮‭1390‬ گردید. با تکمیل مطالعات و توسعه بررسی های زیست محیطی، چشم انداز روشنی برای معرفی این ماهی به صنعت آبزی پروری کشور بویژه در استان های مرکزی وجود دارد. کلمات کلیدی : تیلاپیا، تکثیر، پرورش، تک جنس، تغذیه، محیط زیست، بافق، ایران.