نقش تحقیق آزمایشی به عنوان رویکردی نوآورانه در بهبود کسب وکار

روش تحقیق آزمایشی و پژوهش در آزمایشگاه به عنوان مسیر اصلی تحقیق در شاخه های گوناگون علوم طبیعی و علوم پایه مانند فیزیک، شیمی و زیستشناسی، و همچنین رشته های فنّی - مهندسی و تجربی، رویه ای مرسوم و رایج است. به کارگیری این روش در علوم اجتماعی و رفتاری، اگرچه از دیرباز مورد توجّه قرار گرفته، اما امروزه و در پارادایمی جدید، رویکردی نوآورانه و منعطف برای پژوهشگران این حوزه به شمار میرود. علیرغم وجود تمایالتی برای استفاده از تحقیقات آزمایشی در زمینه های مدیریت کسب وکار و اقتصاد طیّ ده ههای اخیر، همچنان به نظر میرسد از این طرّاحیها در پژوهشهای مربوطه -به ویژه در منابع علمی داخلی- به طور کامل استقبال نشده است. بااینکه دلایل متعدّدی برای این امر وجود دارد، مهمترین دلیل، شناخت ناکافی و برخی سؤبرداشتها درخصوص پژوهشهای آزمایشی و آزمایشگاهی است. کامل ترین نوع آزمایش، آزمایش کنترل شدۀ تصادفی است. تصادفی سازی در آزمایشها، تأثیر تمام ویژگیهای قابل مشاهده و ناشناخته را کنترل میکند. آزمایشهای آزمایشگاهی به خصوص برای حدّاقل کردن تهدیدات معطوف به اعتبار درونی و برقراری روابط علّی مناسب هستند، چرا که شرکت کنندگان به طور تصادفی به رفتارها تخصیص مییابند و این نوع طرّاحیها، برای پژوهشگر درجۀ بالایی از کنترل بر متغیّرهای مستقل و خارجی را فراهم می نمایند. مطالعۀ حاضر درنظر دارد ضمن معرّفی اجمالی ابعاد تحقیق آزمایشی در زمینه های مدیریت و اقتصاد، و مروری بر کاربردهای گوناگون آن، نقش این روش شناسی را به عنوان رویکردی جدید در بهبود حوزه های گوناگون کسب وکار تبیین نماید. پژوهشگران رشتۀ مدیریت و مدیران سازمانی میتوانند ضمن کسب شناخت از ظرفیتهای تحقیق آزمایشی و آزمایشگاهی و آشنایی با حوزه های کارکردی آن، از این روش برای انجام پژوهشهای خود در زمینه های تخصّصی مدیریت بهره گیرند.

Keywords:

تحقیق آزمایشی , آزمایش آزمایشگاهی , شبه آزمایش , آزمایش میدانی , روش شناسی تحقیق