بازتاب عناصر مقدس و کهن - باورهای دینی در سفرنامه حکیم ناصرخسرو قبادیانی

سفرنامه حکیم ناصرخسرو قبادیانی بلخی بخشی از حافظه اساطیری - تاریخی ماست در روزگاری که تمدن های دور و نزدیک همنشین باورهای دینی، اساطیری و جادویی خود بودند. مشاهده تاثیرگذاری برخی از عناصر پیرامون در امور زندگی این باور را در بشر ابتدایی تقویت نمود که ارتباط تنگاتنگی میان این عناصر و اتفاقات جهان بیرون او وجود دارد. به همین دلیل تفکر تقدس برخی از اشیا، مکان های طبیعی، گیاهان و موجودات در ذهن بشر شکل گرفت و به تدریج در زندگی او ریشه دواند تا آنجا که گستره آن به حوزه تقدس گفتاری- نوشتاری، ابزاری و رفتاری و ... نیز راه یافت. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیرپذیری سفرنامه ناصر خسرو از باورهای اساطیری و دینی زمان ناصرخسروست. این پژوهش از نوع نظری و به شیوه توصیفی – تحلیلی به موضوع مورد نظر می پردازد. نتیجه حاصل از این پژوهش بیان این نکته است که آنچه در سفرنامه بیش از سایر انواع تقدس مشاهده می شود تقدس عناصر طبیعی مانند چشمه و سنگ و درخت، مکان های طبیعی مانند کوه، غار ومکان های مقدس انسان ساخت مثل مساجد، معبدها، کلیساها، حرم های مطهر، آرامگاه ها، قدمگاه ها و برخی از بخش های ویژه اینگونه مکان ها مانند درب ها و حصارهاست؛ چراکه از نگاه بشر باورمند نقطه اتصال به ماورا هستند.با توجه به گستردگی موضوع تقدس، در این پژوهش سه عنصر قدسی سنگ، درخت و چشمه علاوه بر ریشه شناسی اساطیری به عنوان پایه بخش وسیعی از انواع قداست بررسی و نمودهای آنها ارائه خواهد شد

Keywords:

ناصرخسرو , سفرنامه , عناصر قدسی , دین , اسطوره , سنگ , چشمه , درخت