شرایط یک نظریة «معنای زندگی» از دیدگاه سوزان ولف

در دهه‌های اخیر، فیلسوفان تحلیلی با دفاع از «معنای زندگی» به مثابۀ یک مقولۀ هنجاری مستقل، تقلیل آن به دو مقولۀ هنجاری اخلاق و خوشبختی را ناروا دانسته‌اند. سوزان ولف نیز با ارائۀ شرایط انفسی و آفاقی برای یک نظریۀ معنای زندگی تلاش کرده است معنای زندگی را از دو مقولۀ اخلاق و خوشبختی جدا کند. او معتقد است یک نظریۀ معنای زندگی باید بتواند با ارائۀ ارزش‌های خاصی زمینۀ ارتباط هر فرد انسانی با ارزش‌هایی فراتر از ارزش‌های محدود خودش را فراهم کند و احساس رضایت در او پدید آورد، و در غیر این صورت نمی‌توان آن را از نظریه‌های هنجاری اخلاق و خوشبختی جدا کرد. او سپس با نقد و بررسی معیارهایی مانند استقلال منبع ارزش از فرد، داوری از نگرگاه سوم شخص، و افزایش توانایی‌های فرد و داور آرمانی که برای تشخیص ارزش‌های آفاقی معنابخش به زندگی پیشنهاد شده است، نتیجه می‌گیرد که نمی‌توان معیارهای قاطعی برای تشخیص ارزش‌های آفاقی ارائه داد. لذا بر این باور است که می‌توان بدون نظریه و با رجوع مستقیم به تجربه‌های خویش رفتارهای معنادار را از رفتارهای اخلاقی و توأم با خوشبختی تشخیص داد. اگرچه نظریۀ ولف با انتقاداتی مانند عدم امکان تشخیص رفتارهای معنابخش بدون نظریه و صرفاً با رجوع مستقیم به تجربه و نقض‌های کمبل و آرپلی مواجه است، ولی حتی در صورت پذیرش اشکالات فوق نیز می‌توان نظریۀ او را قابل دفاع دانست، زیرا توانسته است معنای زندگی را از دو مقولۀ زندگی اخلاقی و خوشبختی جدا سازد.

Keywords:

معنای زندگی , خوشبختی , اخلاق , سوزان ولف