جداسازی و شناسایی قارچ‌های حل‌کننده فسفات از خاک‌‌های شور- سدیمی (مطالعه موردی: منطقه کرفون استان مازندران)

شوری خاک فاکتور اصلی در کاهش تولید محصول مخصوصاً در نواحی خشک است. دسترسی به فسفر که یکی از عناصر پرمصرف مورد نیاز برای رشد و نمو گیاهان است در خاک‌های تحت تأثیر نمک کم می­باشد. هدف از این مطالعه جداسازی و شناسایی قارچ­های حل­کننده فسفات از خاک­های شور- سدیمی و بررسی انحلال فسفات در حضور غلظت­های مختلف نمک بود. به این ‌منظور تعداد ۲۰ نمونه خاک ریزوسفری گیاه سالیکورنیا(Salicornia persica) از اراضی منطقه کرفون استان مازندران برداشت شد. تعداد پنج جدایه قارچ حل‌کننده فسفات با تکینک کشت بر روی پلیتNBRIP-BPB[۱]  جداسازی شدند. برای بررسی تحمل جدایه‌ها به شوری، تمامی جدایه­ها در محیط­کشت جامد NBRIP-BPB حاوی غلظت­های ۰، ۰،۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰،۶۰۰، ۸۰۰ و ۱۰۰۰ میلی مولار NaCl کشت شدند. به منظور حصول اطمینان از توانایی انحلال فسفات جدایه‌ها، کشت شش روزه جدایه‌ها در محیط کشت مایع NBRIP فاقد NaCl صورت گرفت. جدایه‌ای که بیشترین میزان فسفر را آزاد نمود برای مطالعات بیشتر در محیط­کشت مایع در حضور غلظت‌های مختلف NaCl انتخاب شد. اثر شوری بر انحلال فسفر با اعمال غلظت­های ۰، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰، ۶۰۰، ۸۰۰ و ۱۰۰۰ میلی مولار NaCl در محیط کشت مایع NBRIP در طول ۱۵ روز انجام شد. آزمون توانایی انحلال فسفات جدایه‌ها در محیط کشت جامد در حضور غلظت‌های مختلف NaCl نشان داد تمامی جدایه‌ها قادر به تشکیل هاله تا شوری ۲۰۰ میلی‌مولار  NaClبودند ولی در ادامه با افزایش شوری تا ۱۰۰۰ میلی مولار تنها جدایه‌های KARFUN۱ و KARFUN ۲توانایی انحلال فسفات را نشان دادند. در آزمون شش روزه توانایی انحلال فسفات جدایه‌ها در محیط کشت مایع، جدایهKARFUN ۱ بیشترینقابلیت انحلال فسفات را نسبت به سایر جدایه‌ها داشت. انجام شناسایی مولکولی مشابهت ۱۰۰ درصدی جدایه KARFUN ۱را با گونه­های Aspergillus niger و Aspergillus tubingensis نشان داد. نتایج انحلال فسفات در محیط کشت مایع در حضور غلظت‌های مختلف NaCl نشان داد صرف نظر از غلظت NaCl، سویه KARFUN ۱غلظت قادر به انحلال فسفات از تری کلسیم فسفات و کاهش pH محیط کشت بود. بهرحال، کمترین میزان فسفر در غلظت ۱۰۰۰ میلی‌مولار NaCl و بیشترین آن در تیمار شاهد حاصل شد. ماکزیمم انحلال فسفات به میزان ۵۴۹ میلی‌گرم در لیتر در شوری صفر و ۱۲ روز پس از آغاز انکوباسیون به‌دست آمد. در این زمان pH از ۶ به ۱۹/۱ کاهش یافت. بهر حال، سویه KARFUN ۱ توانایی انحلال فسفات را در غلظت‌های مختلف NaCl حفظ نمود به طوریکه سویه مذکور توانست میزان ۲۲۴ میلی گرم در لیتر فسفر را در غلظت ۱۰۰۰ میلی‌مولار NaCl آزاد نماید. [۱]. National Botanical Research Institute’s phosphate growth medium- Bromo Phenol Blue

Keywords:

مقاوم به شوری , آسپرژیلوس , تری کلسیم فسفات , فسفر محلول