بازنگری در چیدمان قواعد فقه، بایستگی و راهکارهابررسی موردی قواعد فقه مدنی).

قواعد فقهی، از برجسته ترین و مهمترین بخش های دانش فقه به شمار می روند و حل انبوهی از مسائل فقهی در گرو واشکافی آنهاست. کتابهای قواعد فقهی، با وجود ژرف و شگرف بودن درون مایه، غالبا چیدمان هدفمندی را دنبال نمی کنند و در آنها قواعد بنیادین، استثنایی، اصلی، فرعی و ... به گونه ی در هم ریخته کنار هم قرار داده شده است. چیدمان درست این قواعد، به ویژه در قالب یک ساختار دارای هسته و پیرامون، نقش بسیار مهمی را در آموزش بهتر و ارائه ی نمای کلی از درون مایه ی آنها دارد. در این نوشتار، اختصارا به کاستی های منابع موجود پرداخته شده و الگویی برای چیدمان قواعد فقه مدنی پیشنهاد شده است. این الگو بر اساس هسته قرار دادن حق مالکیت برساخته می شود و جایگاه قواعد مقدماتی و تبصره ای را نیز در کنار آن بیان میدارد. روشن است که با آراستن و پیراستن چنین چیدمانی، می توان الگوهای برتری را در این زمینه پیدا کرد.

Keywords:

قواعد فقهی , فقه مدنی , قاعده ی تسلیط , چیدمان قواعد فقه.