اثرات سیاست قیمت گذاری آب در ایران؛ مطالعه موردی دشت تجن استان مازندران

برنامه ریزی خطی به طور وسیعی در حل مسائل تخصیص منابع به کار می رود. این تکنیک قادر است چگونگی تعدیل در تغییرات بنگاه ها را در اثر عوامل بیرونی معین پیش بینی کند. دراین مطالعه که از الگوی برنامه ریزی خطی برای کشاورزان اراضی دشت تجن استان مازندران استفاده گردیده، هدف سیاستگزار حداکثر سازی سود بوده است و شاخص های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و مصرف آب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان داد که اگر قیمت گذاری آب به عنوان تنها ابزار کنترلی مصرف آب به کار گرفته شود، به طور مشخص نمی تواند به عنوان ابزاری مطمئن برای کاهش مصرف آب کشاورزی مدنظر قرار گیرد. زیرا تا زمانی که افزایش قیمت ها اثر منفی بر درآمد و اشتغال بخش کشاورزی نگذارد، مصرف آب کاهش پیدا نخواهد کرد. اثر این کاهش در مناطق روستایی به علت وابستگی زیاد کشاورزان به اراضی آبی شدید خواهد شد. وابستگی کشاورزان به کشت تعداد محدودی محصول در اثر افزایش قیمت آب از نظر اقتصادی و فنی، بخش کشاورزی را آسیب پذیر خواهد کرد. از نقطه نظر زیست محیطی نیز کاهش در مصرف کودهای شیمیایی به وجود خواهد آمد. با توجه به اینکه نتایج مذکور تخمینی واقعی از اثرات سیاست قیمت گذاری آب در بخش کشاورزی می باشد، حتی اگر افزایش قیمت ها به علت اثرات منفی زیاد یک سیاست صحیح نباشد، تعیین قیمت مناسب آب به منظور آگاهی کشاورزان از کمیابی منابع آب و وادار کردن آنان به استفاده از فن آوری آب اندوز ضروری بوده و منجر به استفاده بهینه و جلوگیری از اتلاف منابع آبی می شود.

Keywords:

سیاست کشاورزی , کشاورزی آبی , برنامه ریزی خطی , اقتصاد زیست محیطی