بررسی مفاهیم هندسه فراکتال وارتباط با هنر وتزئینات اسلامی (مطالعه موردی:ارتباط هندسه فراکتال باگره شمسه چهار)

برای رسیدن به معماری ایرانی، اسلامی نیاز به بهره بردای از تجربیات اصیل و الهام بخش گذشتگان است؛ که برای حل این مسأله در این مقاله، استفاده از تجربه هنرمندان گذشته، الهام گرفتن از طبیعت است. طبیعت بهترین سرچشمه اسنان است و هندسه فراکتال و گره شمسه نیز با الهام گرفتن از طبیعت و خالق طبیعت است. هندسه فراکتال، گونه ای از هندسه ع=غیر اقلیدسی است، از سویی دیگر هندسه نقوش اسلامی در حقیقت مصحول تداخل علم ریاضیات اسلامی، خلاقیت هنری هنرمندان مسلمان و حکمت اسلامی است. هندسه گره های اسلامی، همچون شمسه ها، گویی که زبان بیانی هنرمند مسلمان است. هدف اصلی در این مقاله، ساخت هندسه فرکتال با الهام گرفتن از هندسه طبیعت و بهره گیری از الگوی هندسه شمسه می باشد تا بتوانیم مشاهدۀ جلوه های متکثر حق و نمایاندن آن به مخاطب خویش باشیم. اهمیت و ضرورت موضوع در این است که به دنبال هندسه ای باشیم که با الهام گرفتن از هندسه موجود در طبیعت، تجربیات گذشتگان که الهام گرفتن از طبیعت و خالق طبیعت بوده است را به هنرمندان اسلامی یادآوری کنیم. تعادل و تناسبات موجود در طبیعت برگرفته از علم نسبت ها و تناسبات ریاضیات و استفاده از اعداد است. بنابراین در این مقاله نیز تلاش شده است که در این الگوی هندسی برای تکرار و تعادل اجزای هندسه فراکتال که به صورت خود مانا کنار هم قرار می گیرند، از عددی استفاده ببریم که مفاهیم استفاده از آن باعث شود که از طفی به خصوصیت رفتاری فراکتال نزدیک شویم و از طفی دیگر دید سنت گرایانه به هندسه طبیعت و هرهای اسلامی را بیشتر کنیم. عدد چهار به عنوان نظم زمان و مکان شناخته شده است. و همچنین نقش هندسی گره شمسه نیز بیشترین شباهت ظاهری به خورشید دارد که خورشید نماد نور و شمسه و نیز نماد نور خداست. نور و رنگ در طبیعت با هم مرتبط اند، در مواجهه با آثار هنر اسلامی مشاهده می کنیم که فرم، رنگ، نورپردازی اثر هنری زبان بیانی هنرمند مسلمان از نور خداست بنابراین نقش نور در معماری اسلامی تأکید بسیار گسترده بر اصل تجلی است. و نمادین ترین تمثیل در تجلی، کثرت در وحدت را می سازد، زیرا از یک سو، رنگ همان نور خداست (وحدت) و از سوی دیگر بنابر تجزیه و تجلیات مختلف کثرت می یابد. بنابراین روش استفاده شده در مقاله حاضر ترکیبی از کمی و کیفی و مقایسه ای تطبیقی نمونه های طبیعی و استدلال قیاسی برای پاسخ به چگونگی ارتباط میان تفکر حاکم بر شکل گیری هندسه فراکتال و مفاهیم نظم و بی نظمی حاکم بر طبیعت و هندسه سه نقوش هندسی است و پاسخ به اینکه چگونه ارتباطی را میان هنر اسلامی در گذشته و هنرمند و مبانی نظری عرفانی در اسلام در نقش های هنر هندسی طبیعت می توان برقرار کرد. در نتیجه با استفاده از این دو هندسه، (فراکتال و هندسه شمسه) به یک نمنونه الگوی مناسبی مطابق با فرهنگ و هنر کلاسیک و اسلامی خواهیم رسید که این مسئله تا حد زیادی به ادراک ما از هندسه و فضا مربوط می شود.

Keywords:

هنر , هندسه فراکتال , گره شمسه , معماری اسلامی