انطباق واقعه غدیر خم با روایات ابن شهر آشوب مازندرانی و انعکاس آن بر نگارگری ایرانی

در این نوشتار، بابررسی تعدادی از روایات عصمت و امامت، مشخّص شده که مهم‌ترین مستند واقعه غدیر خم و عصمت و امامت امامان (ع)، وجود نصوص قرآنی و روایاتی است که در میان امامیّه بر آنها اتّفاق نظر وجود دارد. با بررسی انجام گرفته، در حالت کلّی می‌توان گفت وضعیّت راویان بر مبنای آراء رجالیّون شیعه بررسی گردیده و معلوم شد که در بیشتر سلسله سند روایات عصمت و امامت، افراد موثّق قرار گرفته‌اند. البتّه اندکی از آنان نیز بر طبق گفته‌های رجالیّون موثّق نیستند، ولی از لحاظ متنی، این روایات مورد توجه قرار دارند. در بین این روایات، اکثر آنها از نوع احادیث مُعَنعَن هستند که شامل احادیث صحیح، حَسَن و موثّق می‌باشند. در پژوهش فوق با بررسی تفسیر چند آیه ی موثق شرح واقعه غدیر خم و صفات امامت و ولایت علی (ع) در نظر ابن شهر آشوب مازندرانی ، به تجلی این واقعه در نسخ مصور عصر ایلخانی و صفوی می پردازیم .بررسی محتوایی و محور غالب این  آیات و احادیث، فضایل و صفاتی است که یک فرد معصوم ضرورت دارد که داشته باشد؛ از جملة این صفات: معصوم بودن از گناهان، امین خدا بودن، مطهّر از ذنوب و عیوب و انفاق در همه حالات ... با بررسی‌های انجام شده درنگارگری ایرانی، که همواره مضامین دینی و مذهبی مورد توجه نگارگران بوده ، شاهد نگرش خاصی هستیم. در نگاره ها با کمک عناصر بصری، شآن ولایت و امامت حضرت علی (ع) نشان داده شده است و معمولا این واقعه در فضایی باز و فراخ به نمایش گذاشته اند گویی که شاهدان این واقعه نیز برای اثبات این امر حضور دارند.  اهداف پژوهش: 1- ابن شهرآشوب، چگونه و در چند بخش روایت غدیر خم را نقل کرده است و انطباق آن با آیات و سندهای در دسترس به چه صورت است. 2- روایات واقعه غدیرخم در نگارگری چگونه انعکاس یافته است. سوالات پژوهش : 1- آیا ابن شهرآشوب با ذکر وتفسیرآیات و روایات غدیر خم به سند آن­ها توجه داشته است؟  2- انعکاس روایت غدیرخم در نگارگری ایرانی چگونه بوده است؟

Keywords:

غدیر خم , امامت , روایت , ابن شهرآشوب , نگارگری