زمینههای تعامل، رقابت و تنش در روابط ژئوپلیتیکی ایران و آذربایجان و ارائۀ مدل پیشنهادی
Publish place: Foreign Relations Quarterly، Vol: 11، Issue: 42
Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 236
This Paper With 34 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FRQ-11-42_003
تاریخ نمایه سازی: 7 دی 1399
Abstract:
موقعیت ژئوپلیتیک کشورها تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون جنگ، انقلاب و تغییر در موازنۀ قدرت همواره در حال تحول میباشد. ایران و آذربایجان از کشورهایی بودهاند که روابط آنها در طول سه دهۀ گذشته دچار تغییرات زیادی شده است. آنها در همسایگی یکـدیگر قـرار گرفتـه و از موقعیت خاصی برخوردارند. همـین موقعیـت خـاص در طـول تـاریخ موجب رقابتها و تنشهایی در روابطشان شده است. اما در کنار آن میتوان اشـتراکات قـومی، مـذهبی، تـاریخی و اقتصادی آنها را به عنوان پتانسیلی برای همکاری ذکر کرد. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی درصدد شناخت روابط ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان با ایران در زمینههای رقابت، تنش و همکاری است. آذربایجان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرتهای جهانی بوده و بررسی ژئوپلیتیک آن میتواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور ما سودمند و برای کاستن از تصادمات احتمالی در آینده مفید باشد. با در نظر گرفتن ژئوپلیتیک دو کشور، این نوشتار به بررسی این پرسش میپردازد که «چه عواملی در تعامل، رقابت و تنش ژئوپلیتیکی دو کشور تاثیرگذار هستند؟». نتایج پژوهش نشان میدهد زمینه هایی نظیر رودخانه ارس، انتقال نفت آذربایجان به بازارهای جهانی، بحران قرهباغ، روابط آذربایجان با آمریکا و رژیم صهیونیستی، اقدامهای خصمانه و تحریکآمیز علیه امنیت ملی ایران منجر به تنش و رقابت دو کشور شده است. در مقابل درهمتنیدگی ژئوپلیتیکی دو کشور، ظرفیت مناسب همکاری ژئواکونومیکی، تنگنای ژئوپلیتیکی آذربایجان، پیوستگی و مجاورت جغرافیایی، تعاملات فرهنگی، اجتماعی و مذهبی زمینه را برای همکاری دو کشور فراهم آورده است. در پایان مدل روابط ژئوپلیتیکی دو کشور و پیشنهادهایی برای توسعه تعاملات میان دو کشور ارائه شده است.
Keywords:
Authors
سید مهدی موسوی شهیدی
کاندیدای دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
سید عباس احمدی کروچ
استادیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه تهران