بررسی درون‌شیشه‌ای دو گونۀ سرخدار ازنظر تنوع اندوفیتی و تغییرات پاکلی‌تاکسل

امروزه با‌توجه‌به رشد کند گیاه سرخدار و اهمیت متابولیت‌های آن، اندوفیت‌های بیوسنتزکنندۀ ترکیبات ارزشمند سرخدار اهمیت پژوهشی زیادی یافته‌اند؛ به‌طوری‌که تولید پاکلی‌تاکسل در سلول گیاهی بدون اندوفیت غیرممکن تلقی می‌شود. در پژوهش حاضر سعی شده است علاوه‌بر بررسی تغییرات کیفی کالوس از نظر پاکلی‌تاکسل در شرایط درون‌شیشه‌‌ای، وضعیت اندوفیتی کالوس بررسی شود؛ به این منظور، آزمایشی با سه سطح 1، 2 و 3 میلی‌گرم‌در‌لیتر 2,4-D و دو سطح 5/0 و 2/0 میلی‌گرم‌در‌لیتر کینتین برای دو گونۀ سرخدار (Taxus baccata و Taxus brevifolia) طراحی و اجرا شد و درنهایت، میزان پاکلی‌تاکسل و وضعیت اندوفیت در کالوس بررسی شد. پس‌از گذشت 3 ماه از زمان کشت، قارچ‌های اندوفیت به تعداد 9 کلنی در کالوس ساقۀ هر دو گونه و برگ گونۀ T. baccata ظاهر شدند. قارچ‌ها بر اساس ریخت‌شناسی و نوع اندام زایشی مانند تشکیل هاگ و نوع هاگ شناسایی شدند. از میان اندوفیت‌های یافت‌شده، تنها Aspergillus flavus با ویژگی‌های شاخص کنیدی، سلول فیالید و کنیدیفور شناسایی شد و سایر نمونه‌های قارچی مشاهده‌شده فاقد اسپور بودند یا حالت پیکنیدیوم داشتند. اگرچه بررسی‌های مولکولی و بیوشیمیایی اندوفیت‌های جداسازی‌شده از کالوس توانایی تولید پاکلی‌تاکسل در آنها را نشان ندادند، ردیابی اندوفیت در کالوس سرخدار که برای نخستین‌بار گزارش می‌شود، نقطۀ عطفی در درک بهتر جایگاه میزبان و اندوفیت در تولید متابولیت ارزشمند پاکلی‌تاکسل به‌ویژه در کشت بافت است.  

Keywords:

اندوفیت , پاکلی‌تاکسل , سرخدار , کشت بافت