تضاد و متناقض‌نما در دیوان شمس با جستاری در تبارشناسی تضاد و متناقض‌نما در منابع بلاغی

Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 524

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIAR-12-3_005

تاریخ نمایه سازی: 16 دی 1399

Abstract:

بحث تضاد و تقابل در آثار ادبی از اهمیت زیادی برخوردار است و برخی از شگردهای مؤثر ادبی و بلاغی مثل تضاد، مقابله، متناقض­نما (پارادوکس)، ایهام تضاد و ... بر بنیاد تضاد و تقابل بنا نهاده شده است. در این مقاله با شیوة توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تحلیل محتوا، نخست آرایة تضاد و متناقض­نما (پارادوکس) در کتاب­های بلاغی بررسی شده، سپس کاربرد این فنون در 50 غزل از غزلیات مولوی بررسی و تبیین شده است. نتیجه این است که در کتاب‌های بلاغی متأخر، تعاریف و تقسیم‌بندی‌ها دقیق‌تری از شگرد ادبی تضاد ارائه شده و گسترة آن فراتر از گذشته دانسته شده است و آرایة متناقض­نما تنها در برخی از کتاب­های بلاغی متأخر بحث شده است. مولوی در استفاده از این شگرد ادبی مقلد صرف نیست، بلکه به­اقتضای حال نوآوری کرده است. متناقض­نماهای غزلیات مولوی بسیار و از نوع اسنادی است. استفادة نسبتاً زیاد از تقابل­آفرینی در غزلیات مولوی ضمن اینکه نشان­دهندة فهم عمیق هنری و بلاغی او از قابلیت­های هنری فنون بلاغت است، به این واقعیت هم اشاره دارد که تعبیرات پارادوکسیکال با فضاهای عرفانی متناسب است. درمجموع می­توان گفت استفادة مولوی از شگرد تضاد و متناقض­نما در نبوغ ذاتی و اندیشة خلاق و وجد و حال عرفانی او ریشه دارد.  

Authors

سیدمهدی رحیمی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

فاطمه بیدختی

استادیار گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسیدانشگاه فرهنگیان، بیرجند، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • منابع ...
  • قرآن کریم. ...
  • احمد­نژاد، کامل (1376). فنون ادبی، چاپ سوم، تهران: پایا. ...
  • استیس، و.ت (1375). عرفان و فلسفه، ترجمة بهاءالدین خرمشاهی. تهران: ...
  • تفتازانی، مسعود بن عمر (1369). المختصرالمعانی. چاپ دوازدهم. قم: دارالحکمه. ...
  • جازم، علی و مصطفی امین (1379) البلاغة الواضحة. تهران: الهام. ...
  • حسن‌زاده، حمید (1383). «آرایة تضاد در قرآن». علوم قرآن و ...
  • حصارکی، محمدرضا و گذشتی، محمد (1390). «بازتاب تضاد در مثنوی»، ...
  • الرادویانی، محمدبن عمر (1362). ترجمان البلاغه. به اهتمام احمد آتش ...
  • رازی، شمس قیس (1373). المعجم فی معاییر اشعار العجم، به ...
  • رجایی، محمدخلیل (1372). معالم البلاغه در علم (معانی، بیان، بدیع)، ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (1387). گزیدة غزلیات شمس تبریزی. تهران: سخن. ...
  • _______ (1366). شاعر آینه‌ها؛ بررسی سبک هندی و شعر بیدل. ...
  • _______ (1374). «دستور زبان عرفان و عرفان دستور زبان». نامة ...
  • _______ (1384). موسیقی شعر. چاپ هشتم، تهران: آگاه ...
  • شمیسا، سیروس (1375). نگاهی تازه به بدیع، چاپ هشتم، تهران: ...
  • عسکری، ابوهلال (1372). معیار البلاغه؛ ترجمة الصناعتین ابوهلال عسکری، ترجمة ...
  • عطار نیشابوری، فریدالدین (1322). تذکرةالاولیا، به اهتمام رینولد آلن نیکلسون، ...
  • غزالی طوسی، ابوحامد (1361). کیمیای سعادت، تصحیح حسین خدیو جم، ...
  • غلامرضایی، محمد (1387). سبک­شناسی شعر فارسی از رودکی تا شاملو، ...
  • فتوحی، محمود (1389). بلاغت تصویر، تهران: سخن. ...
  • فشارکی، محمد (1379). نقد بدیع، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت. ...
  • فولادی، علیرضا (1389). زبان عرفان، تهران: سخن. ...
  • کربن،­ هانری (1384). مقالات: مجموعه­ای از مقالات به زبان فارسی، ...
  • کریمی، امیربانو و برج­ساز، غفار (1385). « تجربة عرفانی و ...
  • کریمی، عبدالعظیم (1381). نظم پریشان. تهران: مؤسسة فرهنگی منادی تربیت. ...
  • کریمی­پناه، ملیحه (1397). «بررسی مؤلفه­های پارادوکسی عرفانی در غزلیات حکیم ...
  • کزازی، میرجلال­الدین (1374). زیبایی­شناسی سخن پارسی، چاپ سوم، تهران: کتاب ...
  • گلی، احمد و بافکر، سردار (1395). «شگردهای متناقض‌نمایی زیبایی‌شناختی». فصلنامة ...
  • گلی، احمد و بافکر، سردار (1397). «پارادوکس محتوایی در شعر ...
  • مرتضایی، جواد (1385). «نقد و تحلیل پارادوکس در روند و ...
  • مطهری، مرتضی (1384). عدل الهی. تهران: صدرا. ...
  • مولوی، جلال­الدین محمد. (1363). مثنوی معنوی. دفتر اول و دوم، ...
  • واعظ، بتول و مستعلی پارسا (1390). «تضاد در عین وحدت؛ ...
  • وحیدیان کامیار، تقی (1374). «متناقض­نما در ادبیات»، مجلة دانشکده‌ی ادبیات ...
  • وطواط، رشیدالدین محمد عمر کاتب بلخی (1362). حدائق السحر فی ...
  • ویل دورانت (1335). تاریخ فلسفه، ترجمة عباس زریاب­خویی. تهران: علمی ...
  • هاشمی، احمد (1381). ترجمه و شرح جواهرالبلاغه. جلد دوم بیان ...
  • هجویری غزنوی، ابوالحسن علی بن عثمان الجلابی (1375). کشف المحجوب، ...
  • همایی، جلال‌الدین (1364). فنون بلاغت و صناعت ادبی، جلد دوم، ...
  • یوسفی، محمدرضا و ابراهیمی شهرآباد، رقیه (1391). «تضاد و انواع ...
  • نمایش کامل مراجع