بررسی رابطه بین رفتارهای رانندگی، جستجوی بینایی، اختلال کم‌توجهی_بیش‌فعالی و سن در رانندگان وسایط نقلیه سواری

مقدمه: مطالعه حاضر به ‌منظور بررسی رابطه بین جستجوی بینایی، برخی ویژگی‌های فردی و تخلفات رانندگان وسایط نقلیه سواری انجام شد. روش کار: در این پژوهش که به روش همبستگی انجام شد، 548 آزمودنی در رده سنی 18 تا 90 سال، به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای بررسی میزان تخلفات رانندگی و ویژگی‌های فردی از پرسشنامه اطلاعات فردی و برای سنجش جستجوی بینایی از نرم‌افزار CogLab استفاده شد. همچنین اختلال کم­‌توجهی_بیش‌فعالی افراد، از طریق پرسشنامه خودگزارشی اختلال کم­‌توجهی_بیش‌فعالی بزرگسالان مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون، همبستگی جزئی و رگرسیون چند متغیره نرم‌افزار   SPSS-20انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد رابطه معناداری بین سن با تعداد تصادف‌ها و داشتن اختلال کم­‌توجهی_بیش‌فعالی وجود نداشت. بین سن با تخلفات خودگزارشی، رابطه منفی و معنادار، و بین تعداد کل تصادف‌ها با تخلفات خودگزارشی و داشتن اختلال کم­‌توجهی_بیش‌فعالی رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. نتایج مربوط به همبستگی نشان داد که بین میزان تخلفات رانندگی با مؤلفه‌های جستجوی بینایی، در اکثر متغیرها، رابطه منفی و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون خطی نیز نشان داد که سن به ‌صورت منفی و تعداد تصادفات، اختلال کم­‌توجهی_بیش‌فعالی، عدم وجود ترکیب (عوامل حواس‌پرتی=4) و عدم خصیصه (عوامل حواس‌پرتی=64) به ‌طور مثبت توانستند حدود 28 درصد واریانس تخلفات رانندگی را پیش‌بینی کنند. نتیجه‌گیری: با افزایش سن میزان تخلفات گزارش‌شده کاهش می‌یابد. رابطه مثبت بین داشتن اختلال کم‌­توجهی_بیش‌فعالی با تعداد کل تصادف‌ها و تخلفات خودگزارشی، نشان‌دهنده توانایی ناکافی در توجه و تمرکز، کنترل کم به شرایط و رفتارهای تکانشی است که می‌تواند منجر به این رابطه شوند. همچنین با کاهش سن و قابلیت‌های بالای جستجوی بینایی افراد میزان تخلفات آنها افزایش می‌یابد.

Keywords:

Visual search , Attention deficit hyperactivity disorder , Driving violations , جستجوی بینایی , اختلال بیش‌فعالی_کم‌توجهی , تخلفات رانندگی