بررسی رویکردهای داده‌مبنا برای ارتقاء کیفیت فرآیندهای بالینی: یک مطالعه مروری نظام‌مند

زمینه و هدف: با ظهور پرونده‌های الکترونیکی سلامت و توسعه فناوری‌های مرتبط، گرایش جدی به سمت رویکردهای داده‌مبنایی که با بهره‌گیری از روش‌هایی نظیر یادگیری ماشین، داده‌کاوی و فرآیندکاوی به بهبود رویه‌های بالینی می‌پردازند، شکل گرفته‌ است. از این رو هدف از این مطالعه ابتدا شناسایی رویکردهای مذکور و سپس ارائه دسته‌بندی جامعی از آن‌هاست. روش پژوهش: جهت کشف دانش مرتبط با سؤال پژوهش از روش مرور نظام‌مند استفاده گردید. جستجوی مطالعات مرتبط در پایگاه اسنادی web of science به عنوان یک پایگاه جامع و معتبر انجام شد که 1536 انتشار علمی سال‌های 19- 2000  را دربرداشت. با غربالگری نتایج مذکور بر اساس تناسب عنوان با معیارهای ورودی و خروجی، 184 مقاله منتج گردید. در غربالگری نهایی با بررسی چکیده و متن کامل این مقالات و همچنین به‌وسیله ارزیابی آن‌ها مبتنی بر ارتباط با زمینه مورد مطالعه و نیز کیفیت شواهد ارائه شده، 84 مطالعه باقی ماند. در نهایت سنتز نهایی بر روی شواهد استخراج شده از این مقالات انجام گرفت. یافته‌ها: با بررسی شواهد شناسایی شده، 4 دسته کلی "رویکردهای مبتنی بر رویداد"، "هوشمندسازی فرآیند"، "سیستم­های دانش بالینی" و "کنترل و پایش داده‌مبنا" به عنوان رویکردهای داده‌مبنایی که برای مدیریت کیفیت فرآیندهای بالینی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند شناسایی گردید. نتیجه گیری: نتایج مرور نظام‌مند نشان داد رویکرد مبتنی بر رویداد بیشترین کاربرد را در بین مقالات مختلف داشته است. همچنین رویکرد هوشمندسازی فرآیند از باقی رویکردها جدیدتر بود و از این رو می‌تواند زمینه مناسبی برای پژوهش‌های آتی باشد. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند در تکمیل دستورالعمل‌های مرکز حاکمیت بالینی به‌کار گرفته شود.

Keywords:

Data analysis , Quality control , Systematic review , تحلیل داده , کنترل کیفیت , مرور نظام‌مند