اثربخشی مداخلات مبتنی بر نظریه بازاریابی اجتماعی در ترویج رفتارهای تغذیه‌ای سالم: یک مطالعه مروری نظام‌مند

اهداف: بازاریابی اجتماعی یکی از رویکردهایی است که با اثرگذاری بر سطوح مختلفی از رفتارهای مخاطبانِ هدف در ترویج رفتارهای تغذیه‌ای سالم موثر است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی مداخلات مبتنی بر نظریه بازاریابی اجتماعی در ترویج رفتارهای تغذیه‌ای سالم بود. اطلاعات و روش‌ها: به‌منظور شناسایی مداخلات، پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی شامل Google scholar، Scopus، Science direct، Web of science، PubMed، SID و Iran medex مورد بررسی قرار گرفت. همچنین جست‌وجوی دستی در مجلات، مجموعه چکیده مقالات در کنفرانس‌ها، همایش‌ها و پایان‌نامه‌ها انجام شد. هیچ محدودیتی در هنگام جست‌وجو در پایگاه داده‌های الکترونیک از نظر زبان انتشار، محدوده زمانی مطالعه، طول مدت مداخله، نوع شرکت‌کنندگان و مکان انجام مطالعه نبود. همچنین ارزیابی کیفیت مقالات براساس شاخص جداد صورت گرفت. یافته‌ها: در جست‌وجوی اولیه، 371 مقاله به دست آمد. با حذف مقالات تکراری 273 مقاله باقی ماند. 170 مقاله با مطالعه عنوان و 80 مقاله با مطالعه چکیده حذف شدند. در نهایت 23 مقاله باقی ماند. از 23 مطالعه، 12 مداخله تمامی معیارهای بازاریابی اجتماعی را شامل می‌شدند. در تمامی مطالعات معیارهای تعیین هدف رفتاری، گرایش مشتری، مبادله، بخش‌بندی و آمیزه روش‌ها در نظر گرفته شده بودند. همچنین رقابت در 12 مداخله مشاهده شد. در تمامی مطالعات، برخی تغییرات مثبت در رفتار تغذیه‌ای سالم گزارش شده بود (0.05p<). نتیجه‌گیری: رویکرد بازاریابی اجتماعی می‌تواند در ترویج رفتارهای تغذیه‌ای سالم نقش داشته باشد.

Keywords:

Social Marketing , Food Preference , Healthy Diet , Habits , Randomized Controlled Trials , بازاریابی اجتماعی , ترجیح غذایی , رژیم غذایی سالم , عادات , آزمایش‌های کنترل‌شده تصادفی