تعیین بهترین عرض نوار در کشت مخلوط ردیفی کنجد (Sesamum indicum L.) و کتان (Linum usitatissimum L.) و تأثیر آن بر عملکرد، اجزای عملکرد و جمعیت علف‌های هرز

به‌منظور تعیین بهترین عرض نوار در کشت مخلوط ردیفی کنجد (Sesamum indicum L.) و کتان (Linum usitatissimum L.) آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی 89- 1388 و 90- 1389 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار الگوی مخلوط ردیفی (یک ردیف کنجد+ یک ردیف کتان (1:1)، دو ردیف کنجد+ دو ردیف کتان (2:2)، سه ردیف کنجد+ سه ردیف کتان (3:3) و چهار ردیف کنجد+ چهار ردیف کتان (4:4)) و کشت خالص کنجد و کتان بود. صفات مورد مطالعه شامل تراکم و وزن خشک علف­های هرز و عملکرد و اجزای عملکرد دو گیاه بود. نتایج نشان دادند که اثر الگوهای مختلف کشت مخلوط بر وزن خشک و تراکم علف­های هرز معنی­دار بود. بیش‌ترین و کم‌ترین وزن خشک علف­های هرز به‌ترتیب در تیمار کشت خالص کتان (1/832 گرم در مترمربع) و کشت مخلوط دو ردیفی (66/41 گرم در مترمربع) مشاهده شد. بالاترین عملکرد بیولوژیکی کنجد در کشت خالص (با 7/9508 کیلوگرم در هکتار) و در کتان در کشت خالص و الگوی مخلوط دو ردیفی (به‌ترتیب با 3/3987 و 7/3521 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. حداکثر عملکرد دانه نیز در هر دو گیاه (به‌ترتیب در کنجد و کتان 3/4876 و 12/2122 کیلوگرم در هکتار) در کشت خالص حاصل شد. نسبت برابری زمین در الگوهای مختلف بین 34/1- 68/0 متغیر بود و بیش‌ترین مقدار در الگوی دو ردیفی مشاهده شد. به‌علاوه کشت مخلوط با افزایش تنوع، باعث کاهش تعداد و وزن خشک علف­های هرز گردید و به‌طور کلی بهترین نتایج در الگوی دو ردیف کنجد+ دو ردیف کتان مشاهده شد.

Keywords:

عملکرد بیولوژیک , عملکرد دانه , فراوانی نسبی , نسبت برابری زمین