تحلیل اسطورۀ خاک در اندیشۀ خیام نیشابوری

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 216

This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_DEHKH-11-42_011

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

Abstract:

در مقالۀ حاضر کوشیده‌ایم میان حکمت خیام و اسطوره‌اندیشی او رابطه‌ای برقرار کنیم. زیرا دریافته‌ایم که انتخاب شعر برای بیان اندیشه‌های او، با توجه به رابطه شعر و اسطوره، انتخابی آگاهانه بوده است. چرا که نشانه‌های بسیاری نظیر زمان اساطیری، دور و دایرۀ می‌خواری، از خاک بر آمدن گل و سبزه و خاک شدن آن‌ها، کوزه و کوزه‌گری، مشاهدۀ اعضای آدمیان رفته در ذرّات غبار معلّق در هوا و نظایر این‌ها بر اسطوره‌اندیشی او دلالت دارد و بیان بینش اساطیری جز از رهگذر ادبیات و به ویژه شعر ممکن نیست، از این گذشته با توجه به نشانه‌هایی که همه با «خاکـ» ارتباط دارند، این نکته هم برجسته می‌شود که طبع خیام خاکی است و مطابق نظر اسطوره‌شناسان که برای هر هنرورز، نویسنده و شاعر عنصری از میان عناصر اربعه برمی‌گزینند، ما عنصر خیام را «خاک» دانسته و کوشیده‌ایم با تکیه بر نشانه‌هایی که از رباعیات او استخراج کرده‌ایم، این مدعا را قابل قبول سازیم. بنابراین روش تحقیق در این مقاله کیفی و توصیفی بوده و اطلاعات مربوط به آن با شیوۀ کتاب‌خانه‌ای فراهم آمده است. هدف نویسندگان بیش‌تر اثبات اسطوره‌اندیشی خیام با تکیه بر خاک بوده، نتایج به دست آمده گرایش خیام را به این عنصر زایا نشان می‌دهد.

Authors

حسین آریان

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1380)، دفتر عقل و آیت عشق، جلد ...
  • اسلامی ندوشن، محمدعلی، (1381)، ناردانه‌ها، چاپ اوّل، تهران: انتشارات نغمه‌ی ...
  • اسماعیل‌پور، ابوالقاسم، (1387)، اسطوره بیان نمادین، چاپ دوم، تهران: انتشارات ...
  • الیاده، میرچا، (1375)، اسطوره، رویا، راز، ترجمه رویا نجم، چاپ ...
  • باستید، روژ، (1375)، دانش اساطیر، ترجمه جلال ستاری، چاپ اوّل، ...
  • بیهقی، ابوالفضل، (1350)، تاریخ بیهقی، تصحیح علی‌اکبر فیاض، بی‌چا، مشهد: ...
  • پورجوادی، نصرالله، (1385)، زبان حال، چاپ اوّل، تهران: انتشارات هرمس. ...
  • تاودیه، ژان او، (1378)، نقد ادبی در قرن بیستم، ترجمه ...
  • خیام، حکیم عمر، (1313)، ترانه‌های خیام، صادق هدایت، بی‌چا، تهران: ...
  • داوری اردکانی، رضا، (1391)، زبان استعاری و استعاره‌های مفهومی، مجموعه ...
  • دشتی، علی، (1364)، دمی با خیام، چاپ دوم، تهران: انتشارات ...
  • رضی، هاشم، (1381)، دانشنامۀ ایران باستان، چاپ اوّل، تهران: سخن. ...
  • زرین‌کوب، عبدالحسین، (1362)، با کاروان حله، چاپ پنجم، تهران: انتشارات ...
  • زمردیان، حمیرا، (1385)، نقد تطبیقی ادیان و اساطیر، چاپ دوم، ...
  • سجادی، سیدجعفر، (1373)، فرهنگ معارف اسلامی، چاپ سوم، تهران: انتشارات ...
  • سمیعی، کیوان، (1361)، تحقیقات ادبی، چاپ اوّل، تهران: انتشارات زوّار. ...
  • شایگان، داریوش، (1371)، بت‌های ذهنی و خاطرۀ ازلی، چاپ دوم، ...
  • شایگان، داریوش، (1393)، پنج اقلیم حضور، چاپ دوم، تهران: انتشارات ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1391)، رستاخیز کلمات، چاپ اوّل، تهران: سخن. ...
  • شوالیه، ژان و گربران، آلن، (1387)، فرهنگ نمادها، چاپ اوّل، ...
  • فروغی، محمدعلی، (1317)، سیر حکمت در اروپا، چاپ دوم، تهران: ...
  • فره‌وشی، بهرام، (1368)، ایرانویچ، بی‌چا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ...
  • کاسیرر، ارنست، (1367)، زبان و اسطوره، چاپ اول، تهران: نشر ...
  • گرین، ویلنرد و دیگران، (1376)، مبانی نقد ادبی، ترجمه فرزانه ...
  • محبّتی، مهدی، (1382)، قاف در جست‌وجوی سیمرغ، چاپ دوم، تهران: ...
  • معین، محمّد، (1368)، مجموعه مقالات، چاپ اوّل، تهران: انتشارات معین. ...
  • مولوی، جلال‌الدین، (1386)، مثنوی معنوی، به تصحیح نیکلسون، چاپ شانزدهم، ...
  • مینوی خرد، (1364)، ترجمه احمد تفضلی، چاپ دوم، تهران: انتشارات ...
  • نامور مطلق، بهمن، (1390)، درآمدی بر بینامتنیت، چاپ اوّل، تهران: ...
  • نجم‌الدین رازی، (1371)، مرصادالعباد، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی و ...
  • وارنر، رکس، (1387)، دانشنامۀ اساطیر، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل‌پور، چاپ سوم، ...
  • یوسفی، غلامحسین، (1361)، چشمۀ روشن، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی ...
  • یونگ، کارل گوستاو، (1376)، چهار صورت مثالی، ترجمه پروین فرامرزی، ...
  • نمایش کامل مراجع