بررسی و تحلیل عملکرد کارخانه‌های تولید شکر در مازندران (1267تا1332ق/1850تا1914م)

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 222

This Paper With 16 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHRU-11-4_006

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

Abstract:

چکیده از نیمه دوم قرن 13ق/19م، مصرف قند و شکر در ایران افزایش یافت؛ بنابراین دولتمردان قاجار تلاش کردند با تأسیس کارخانه‌های صنعتی، از یک سو به نیازهای مردم در این زمینه پاسخ دهند و از سویی دیگر، مراحل صنعتی‌کردن تدریجی بخش‌های مختلف کشور و نیز وابستگی این قبیل محصولات به دولت‌های اروپایی را پیگیری کنند. در راستای این هدف، برای تأمین شکر مصرفی مردم، دو کارخانۀ تصفیه شکر در شهرهای ساری و بارفروش پایه‌گذاری شد. این پژوهش با رویکرد توصیفی‌تحلیلی و روش کتابخانه‌ای برای پاسخ‌گویی به این پرسش که عملکرد کارخانه‌های تولید شکر در دو شهر ساری و بارفروش و نیز سیر تغییرات تجارت این محصول در زمان حکومتگران قاجار چگونه بوده است، این فرضیه را به آزمون می‌گذارد: عملکرد کارخانه‌های مازندران در تولید شکر تصفیه‌شده با موفقیت نسبی همراه بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در بسیاری از مواقع، دولت قاجار به واردات قند و شکر برای تأمین مایحتاج مردم مجبور شد؛ اما در مقاطعی، به‌ویژه دورۀ صدارت امیرکبیر، با تولید شکر در کارخانه‌های صنعتی و جدید مازندران، واردات این محصول برای نخستین بار کاهش محسوسی را تجربه کرد؛ همچنین این کارخانه‌ها در زمان‌هایی موفق شدند بخشی از نیاز مصرفی مردم را تأمین کنند و حتی ممکن است به صادرات فرآورده‌های خود دست یافته باشند.

Keywords:

واژه‌های کلیدی: کارخانۀ شکر ساری , کارخانۀ شکر بارفروش , مازندران , امیرکبیر , دورۀ قاجار

Authors

مرتضی دهقان نژاد

استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

عادل شعبانی مقدم

دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • کتابنامه ...
  • الف. اسناد ...
  • 1. ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، (استادوخ)، ...
  • 2. سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، گزارش‌های مختلف ...
  • ب. کتاب ...
  • 3. آدمیت، فریدون، (1351)، اندیشه ترقی و حکومت قانون عصر ...
  • 4. ----------، (1362)، امیرکبیر و ایران، چ7، تهران: خوارزمی. ...
  • 5. ---------- و هما ناطق، (1356)، افکار اجتماعی، سیاسی و ...
  • 6. ابن‌اسفندیار، (1320)، تاریخ طبرستان، به کوشش عباس اقبال، تهران: ...
  • 7. ابوت، کیث ادوارد، (1396)، شهرها و تجارت ایران در ...
  • 8. اعتصام‌الملک، (بی‌تا)، میرزاخانلرخان، سفرنامه اعتصام‌الملک، بی‌جا: بی‌نا. ...
  • 9. اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان، (1357)، صدرالتواریخ، تصحیح محمد مشیری، چ2، تهران: ...
  • 10. --------------، (1368)، مرآت‌البلدان، به کوشش عبدالحسین نوائی و میرهاشم ...
  • 11. انتنر، ل. مروین، (1369)، روابط بازرگانی روس و ایران ...
  • 12. بارل، آر. ام، (1396)، یادداشت‌های سیاسی ایران 1260-1344، ترجمه ...
  • 13. حجازی کناری، حسن، (1372)، پژوهشی در زمینۀ نام‌های باستانی ...
  • 14. بروگش، هینریش، (1367)، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمه ...
  • 15. پولاک، یاکوب ادوارد، (1368)، سفرنامه پولاک (ایران و ایرانیان)، ...
  • 16. دالمانی، هانری رنه، (1335)، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ...
  • 17. سپهر، محمدتقی، (1377)، ناسخ‌التواریخ، تحقیق جمشید کیانفر، ج3، تهران: ...
  • 18. سیف، احمد، (1394)، قرن گمشده: اقتصاد و جامعه ایران ...
  • 19. شیل، لیدی مری، (1368)، خاطرات لیدی شیل، ترجمه حسین ...
  • 20. صیامی دودران، زهرا، (1381)، چرا صنعتی نشدیم؟؛ بررسی تاریخی ...
  • 21. عیسوی، چارلز، (1388)، تاریخ اقتصادی ایران، ترجمه یعقوب آژند، ...
  • 22. فلور، ویلم، (1393)، صنایع کهن در دوره قاجار، ترجمه ...
  • 23. کرزن، جورج ناتانیل، (1380)، ایران و قضیۀ ایران، ترجمه ...
  • 24. گزارش ایران به سال 1305ق/1887م از یک سیاح روس، ...
  • 25. گلداسمید، سر فردریک جان، (1395)، سفرنامه سر فردریک جان ...
  • 26. لوفتس، ویلیام کنت، (1385)، سفرنامه پژوهشی سرهنگ لافتوس. نخستین ...
  • 27. مالکوم، ناپیر، (1394)، سفرنامه یزد، ترجمه علی‌محمد طرفداری، یزد: ...
  • 28. مراغه‌ای، حاج‌زین‌العابدین، (بی‌تا)، سیاحتنامه ابراهیم‌بیگ، حواشی و موخره باقر ...
  • 29. مکنزی، چارلز فرانسیس، (1359)، سفرنامه شمال، ترجمه منصوره اتحادیه ...
  • 30. موریه، جیمز، (1386)، سفرنامه جیمز موریه، ترجمه ابوالقاسم سری، ...
  • 31. میرزاابراهیم، (2535)، سفرنامه استرآباد و مازندران و گیلان، به ...
  • 32. هولمز، ویلیام ریچارد، (1390)، سفرنامه ساحل دریای خزر، ترجمه ...
  • ج. مقاله ...
  • 33. زاهد، فیاض و هدا موسوی، (1395)، «نگاهی گذرا به ...
  • 34. زندیه، حسن و مریم ثقفی، (1395)، «نهضت کارخانه‌سازی و ...
  • 35. کاظم‌بیگی، محمدعلی، (1377)، «موانع توسعه اقتصادی در ایران عصر ...
  • 36. نورائی، مرتضی، (1386)، «کارخانه قند کهریزک و اسناد نویافته»، ...
  • د. روزنامه ...
  • 37. روزنامه دولت علیه ایران، ش506، 1278ق. ...
  • 38. روزنامه وقایع اتفاقیه، ش49، 1268ق. ...
  • 39. -------------، ش178، 1269ق. ...
  • 40. -------------، ش348، 1273ق. ...
  • هـ. اسناد لاتین ...
  • 41. DCR 1429, (1893), Annual Series Diplomatic and Consular Reports. ...
  • 42. DCR 2921, (1901), Annual Series Diplomatic and Consular Reports. ...
  • 43. DCR 4162, (1907), Annual Series Diplomatic and Consular Reports. ...
  • 44. Wilson, S.G, (1895), Persian Life and Customs, New York, ...
  • نمایش کامل مراجع