سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

تبار شناسی مفهوم«صدر اسلام» در تاریخ‌نگاری اسلامی

Publish Year: 1398
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 514

This Paper With 16 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_JHRU-11-3_004

Index date: 30 January 2021

تبار شناسی مفهوم«صدر اسلام» در تاریخ‌نگاری اسلامی abstract

این پژوهش در نظر دارد به به روش توصیفی و تحلیل تاریخی، به تبارشناسی اصطلاح رایج «صدر الاسلام» و چرایی و چگونگی کاربرد آن در ادبیات تاریخنگاریِ یکصد سال اخیر بپردازد. کاربرد این اصطلاح و اصطلاح‌های مشابهی چون «الصدر الاول»، «الصدر الاول للاسلام» یا «الصدر الاول فی الاسلام» پیشینة درازی در کتابهای تاریخ، تراجم، رجال و حتّی دانش فقه و کلام دارد. منظور از این اصطلاحات، غالباً بازة زمانی دوران بعثت تا عصر تابعین(=دوران پیامبر تا عصر امویان) یا عصر بعثت تا دوره اَتباع تابعین(=دوران بعثت تا عصر اول خلافت عباسی) است. بررسی ها نشان می دهد که در گذشته، از این اصطلاح جز یک یا دو مورد، در «عنوان» هیچ کتاب و رساله ای استفاده نشده و رواج آن در نامگذاری کتابها، رساله ها و مقالاتِ انگلیسی، فارسی و عربی، به بیش از یک قرنِ و نیم اخیر نمی رسد. این اصطلاح به رغم فراوانی‌اش در آثار جدید، دارای ابهام و گاه تعارض است و در هیچ اثرِ پژوهشی، توضیحی در بارة معنیِ آن داده نشده است. به نظر می رسد، مطالعه و بررسی کاربردهایِ مشهور این اصطلاح در متون قدیم، کمک شایانی به رفعِ ابهام و تقارض خواهد کرد و دستاورد مهم این تحقیق، ارائة شناسنامه ای نسبتا روشن از یک اصطلاح و پیشگیری از خطاهای رایج در عنوان‌گذاری کتابها، پایان نامه، مقالات و رساله های علمی خواهد بود.

تبار شناسی مفهوم«صدر اسلام» در تاریخ‌نگاری اسلامی Keywords:

تبار شناسی مفهوم«صدر اسلام» در تاریخ‌نگاری اسلامی authors

حسین عزیزی

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
کتابنامه ...
الف. کتاب ...
1. ابن ابى یعلى، محمد بن ابى یعلى(بی تا)، طبقات ...
2. ابن‌حبیب، ابوجعفر، محمدبن‌حبیب البغدادی، (1405/1985م)، کتاب المُنَمَّق فى اخبار ...
3. -----------، (بی‌تا)، کتاب المُحبَّر، تحقیق ایلزةلیختنشتیتر، بیروت: دارالآفاق الجدیده. ...
4. ابن‌حجر، احمدبن‌علی، (1415ق)، تقریب التهذیب، دراسه و تحقیق مصطفی ...
5. ابن‌حزم، ابومحمدعلی‌بن‌احمد، (1403/1983م)، الاِحکام فی اصول الاَاحکام، تحقیق الشیخ ...
6. -----------------------، (بی‌تا)، المُحَلّى، تحقیق الأستاذ الشیخ أحمد محمد شاکر، ...
7. ابن‌خلکان، احمدبن‌محمد، (بی‌تا)، وفیات‌الأعیان و أنباء أبناءالزمان، تحقیق احسان ...
8. ابن‌رشد، محمدالحفید، (1415-1995م)، بدایةالمجتهد و نهایةالمقتصد، تنقیح و تصحیح ...
9. ابن‌سینا، ابوعلی‌حسین‌بن‌عبدالله، (1404ق)، الشفاء (المنطق)، تحقیق سعید زاید و... ...
10. ابن‌شداد، محمدبن‌على، (1953م)، الأعلاق‌الخطیرة فی ذکر أمراءالشام و الجزیرة، ...
11. ابن‌صاعد اندلسى، صاعدبن‌احمد، (1376ش)، التعریف بطبقات الأمم، تهران: مرکز ...
12. ابن‌عابدین، محمدامین دمشقی، (1415ق/1995م)، حاشیة ردالمحتار، إشراف: مکتب‌البحوث والدراسات، ...
13. ابن‌عربی، ابوبکرمحمدبن‌عبدالله، (بی‌تا)، أحکام القرآن، تحقیق محمدعبدالقادر عطا، بیروت: ...
14. ابن‌فارس، احمدبن‌فارس زکریا، (بی‌تا)، معجم مقاییس‌اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد ...
15. ابن‌قتیبه (بی‌تا)، تأویل مختلف الحدیث، قرأها و صححها العلامة ...
16. ابن‌کثیر، اسماعلیل‌بن‌عمر، (1412ق/1992م)، تفسیرالقرآن العظیم، تقدیم: یوسف عبدالرحمن المرعشلی، ...
17. ابن‌منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمدبن‌مکرم، (1405ق)، لسان‌العرب، قم: ادب الحوزه. ...
18. ابن‌ندیم، محمدبن‌اسحاق، (بی‌تا)، الفهرست، بیروت: دارالمعرفه. ...
19. ابوحیان، علی‌بن‌محمدبن‌عباس‌التوحیدی، (2003م/1424ق)، الامتاع و المؤانسة، تحقیق هیثم خلیفه ...
20. ------------------------------، (1992م/1412ق)، أخلاق الوزیرین، تحقیق محمدبن‌تاویت الطنجی، بیروت: دارصادر. ...
21. احسایى، ابن‌ابى‌جمهورمحمدبن‌على، (1405ق)، عوالی اللئالی العزیزیة، قم: دار سیدالشهداء ...
22. ارشادی، عین‌الله، (1387ش)، تاریخ تحلیلی صدر اسلام: قبل از ...
23. اشرفی خیرآبادی، حمید و حسن قریشی، (1395ش)، تاریخ تحلیلی ...
24. الاعسم، عبدالامیر، (1989م)، المصطلح الفلسفی عندالعرب، القاهره: الهیئه المصریه ...
25. امین، احمد، (1969م)، فجرالاسلام، یبحث عن‌الحیاه‌العقلیه فی صدرالأسلام إلی ...
26. امین، حسن، (1423ق)، دائره‌المعارف‌الاسلامیه‌الشیعیه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. ...
27. امین، محسن، (1403ق)، اعیان‌الشیعة، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. ...
28. آلوسی، محمودبن‌عبدالله، (1415ق)، روح‌المعانی فی تفسیرالقرآن‌العظیم و السبع‌المثانی، محقق ...
29. باشا حسین، (1409ق)، الالقاب‌الاسلامیه فی‌التاریخ و الوثائق و الاثار، ...
30. باقلانی، ابوبکرمحمدبن‌طیب، (1414ق)، تمهیدالأوائل و تلخیص‌الدلائل، تحقیق الشیخ عمادالدین ...
31. بحرانی، یوسف‌بن‌احمد، (1405ق)، الحدائق‌الناضرة، محقق و مصحح: محمدتقى ایروانى، ...
32. بستانی، بطرس، (1990م)، ادباءالعرب فی‌الجاهلیه و صدرالاسلام، بیروت: دارنظیر ...
33. ثعالبی، ابومنصور عبدالملک ‌بن‌محمدبن ‌إسماعیل، (1421ق)، تحفةالوزراء، محقق و ...
34. جصاص، احمد، (1415ق)، أحکام‌القرآن، تحقیق عبدالسلام محمدعلی شاهین، بیروت: ...
35. جنابی، خلود مسافرنعمه، (2010م)، العیون و الطلائح فی صدرالاسلام ...
36. خمینى، سیدروح‌الله الموسوى، (1376ق)، کتاب الطهارة، قم: چاپخانه حکمت. ...
37. دوری، عبدالعزیز، (2007م)، مقدمه فی تاریخ صدرالاسلام، بیروت: مرکزالدراسات ...
38. دهخدا، علی‌اکبر، (1377ش)، لغت‌نامه، تهران: دانشگاه، زیر نظر محمد ...
39. ذهبی، شمس‌الدین محمدبن‌احمد، (1413ق)، تاریخ‌الاسلام و وفیات‌المشاهیر و الأعلام، ...
40. رازی، محمدبن‌عمر، (1420ق)، التفسیرالکبیر؛ مفاتیح الغیب، تحقیق داراحیاء التراث ...
41. زرین‌کوب، عبدالحسین، (1369ش)، بامداد اسلام، تهران: امیرکبیر. ...
42. زیدان، جرجی، (2012)، تاریخ‌الادب اللغةالعربی، القاهره: ﻣﺆسسه الهنداوی للتعلیم ...
43. سامح، الدکتور کمال‌الدین، (بی‌تا)، العماره فی صدرالاسلام، القاهره: اﻟﻣﺆسسه ...
44. سخاوی، شمس‌الدین محمدبن‌عبدالرحمن، (بی‌تا)، الاعلان بالتوبیخ لمن ذم‌التاریخ، بیروت: ...
45. سرکیس، یوسف الیان، (1410ق)، معجم المطبوعات العربیة و المعربة، ...
46. شرف‌الدین، عبدالحسین، (1385ق)، مؤلف و الشیعه فی صدرالاسلام، تقدیم ...
47. شریف‌المرتضی، علی‌بن‌حسین‌بن‌موسی، (1405ق)، رسائل المرتضی، تحقیق و تقدیم السیداحمد ...
48. ----------------، (1417ق)، المسائل الناصریات، تهران: رابطة الثقافة و العلاقات ...
49. طبری، محمدبن‌جریر، (1387ق)، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد ...
50. طوسی، خواجه نصیرالدین، (1361)، اساس‌الاقتباس، تصحیح مدرس رضوی، تهران: ...
51. طوسی، ابوجعفر محمدبن‌حسن، (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، قدم ...
52. ----------------------، (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیة، تهران: المکتبة المرتضویة ...
53. عابدینی، ابوالفضل، (1384)، درآمدی بر تاریخ اسلام از صدر ...
54. عبدالحی، شعبان محمد، (1987)، تاریخ صدرالاسلام و الدوله‌الامویه، بیروت: ...
55. علی، صالح احمد، (1983م)، امتداد العرب فی صدرالاسلام، بیروت: ...
56. عمر فروخ، (1970)، تاریخ صدرالاسلام و الدوله‌الامویه، بیروت: درالملایین. ...
57. عواد، کورکیس، (1999)، الذخائرالشرقیة، بیروت: دارالغرب الاسلامی. ...
58. عیفه، عبدالحق، (2011)، تطور النقود فی التاریخ الاسلامی منذ ...
59. فارابی، ابونصر، (1408ق)، المنطقیات‌، تحقیق و تقدیم محمدتقی دانش‌پژوه، ...
60. قلقشندی، احمدبن‌عبدالله، (بی‌تا)، صبح الأعشى فی صناعة الانشاء، بیروت: ...
61. مجلسى، محمدباقربن‌محمدتقى، (1410ق)، بحارالأنوار، بیروت: مؤسسه الطبع و النشر. ...
62. مرزبانى، محمدبن‌عمران، (1425ق)، معجم‌الشعراء بیروت: دار صادر. ...
63. مسعودی، أبوالحسن على‌بن‌الحسین‌بن‌على، (1409ق)، مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر، پژوهش اسعد ...
64. مسکویه، ابوعلى مسکویه الرازى، (1379)، تجارب‌الامم، تحقیق ابوالقاسم امامى، ...
65. مصاحب، غلامحسین، (1356ش)، دائرةالمعارف فارسی، ج2، تهران: فرانکلین. ...
66. مناوی، عبدالرؤوف، (1415ق)، فیض القدیرشرح الجامع الصغیر، تصحیح أحمد ...
67. نجفى، محمدحسن، (1421ق)، جواهرالکلام، قم: مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامى ...
68. نراقى، مولی احمدبن‌محمدمهدى، (1415ق)، مستندالشیعة فی أحکام‌الشریعة، قم: مؤسسه ...
69. نووى، محی‌الدین یحیى‌بن‌شرف، (بی‌تا)، المجموع، بیروت: دارالفکر. ...
70. نویری، شهاب‌الدین أحمدبن‌عبدالوهاب، (1423ق)، نهایةالأرب فی فنون‌الأدب، قاهره: دارالکتب ...
71. وجدی، محمدفرید، (بی‌تا)، دائرةالمعارف القرن العشرین، ج5، بیروت: دارالفکر. ...
72. ولفنسون، اسراییل، (1927م)، تاریخ الیهود فی بلاد العرب فی ...
73. همازاده، مهدی، (1391)، آقازادگان صدر اسلام، تهران: بین‌الملل. ...
ب. پایان‌نامه ...
1. امامی، منا، (1393ش)، بررسی نقش‌مایه‌های حیوانی بر روی سفالینه‌ها ...
2. ترکمنی، سمیه، (1389ش)، تاریخ داروشناسی در ایران و بین‌النهرین ...
3. خدابخشی، سکینه، (1393)، بررسی تجارت از صدر اسلام تا ...
4. صارمی نائینی، داوود، (1374)، بررسی و تحقیق بناها و ...
5. طالبی، مرضیه، (1393)، مطالعه تزیینات حجاری در مساجد تاریخی ...
6. طرفدار، محسن، (136)، بررسی وضعیت اقتصادی مسلمانان در صدر ...
7. فاضل، زهرا، (1389)، نقش زنان در گسترش تشیع از ...
8. گنجی، حمیده، (1395)، نقش زنان در تحولات سیاسی فرهنگی ...
ج. مقاله ...
1. صفری فروشانی، نعمت‌الله، (1381)، روند تاریخی آموزش از صدر ...
نمایش کامل مراجع