بررسی چگونگی تاریخ سازی نادر ابراهیمی در رمان آتش بدون دود براساس الگوی سه سطحی فرکلاف

در پژوهش حاضر، سعی کرده‌ ایم براساس نظریۀ «تحلیل گفتمان انتقادی» فرکلاف، از جانبداری ‌های ایدئولوژیک نادر ابراهیمی و موضع‌گیری سیاسی او در قبال تاریخ سیاسی معاصر رمزگشایی کنیم. نادر ابراهیمی با توجه به تحولات تاریخی بین چاپ سه جلد اول (1359) وچهار جلد بعدی (1371)، یعنی دستگیری و انحلال گروه‎های مخالف در ایران و رنگ باختن شعارهای کمونیستی در سطح جهان، دست به تاریخ‌سازی در چهار جلد آخر رمان آتش بدون دود می‌زند و با ایجاد فضای گفتمانی جدیدی در داستان، به هدایت و کنترل افکار و باورها و ایدئولوژی غالب در میان مردم دست می‌زند. او چریک‎ های چپ‎گرا و کمونیست تاریخ معاصر را شخصیت‎ های قدرت‌ مدار و قهرمان داستان قلمداد می‌کند و تمامی تحرکات سیاسی و جنگ ‏های پارتیزانی دهه ‏های چهل و پنجاه را با مرکزیت این گروه به نمایش می‌گذارد. او برای توجیه و القای این جانبداری، از ایجاد تضاد و تقابل معنایی و یا حذف عامدانۀ کنش‌ های گروه ‎های مخالف استفاده می‎کند. هم‎چنین با غیریت‎سازی گروه ‎های سیاسی اسلام‎گرا و ملی‎گرا، گروه سیاسی مورد نظر خود را برجسته می‌سازد.

Keywords:

تحلیل گفتمان انتقادی , نورمن فرکلاف , تاریخ سازی , آتش بدون دود , نادر ابراهیمی