تبیین مؤلفه‌های محیطی مؤثر بر حضور مخاطب در پل های دوره صفوی اصفهان(نمونه موردی: پل خواجو و پل الله‌وردی خان)

شهر اصفهان در عصر صفوی، تجلی ­گاه وجوه مختلف هنر، معماری و شهرسازی بوده است. نگرش ­های ویژه به فعالیت­ های اجتماعی در این عصر سبب ایجاد فضاهای جمعی متنوعی در شهر شده بود. یکی از مهم­ترین این فضاها در این دوره پل­ های شهری هستند که به­ گونه ­ای منحصربه‌فرد به‌عنوان بستر شکل­ گیری فضاهای جمعی در اصفهان در گذشته­ ایفای نقش کرده­ اند و این امر تا به امروز امتدادیافته است. این پژوهش در پی تبیین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر حضور مخاطبان، در پل ­های ساخته­ شده ­ی عصر صفوی، به‌عنوان فضاهای جمعی پویا در جامعه امروزی است. ازاین‌رو با انتخاب دو نمونه ­ی مورد مطالعه، پل ­های خواجو و الله­ وردی­ خان، سعی در واکاوی علل اقبال عمومی آن‌ها و یافتن عوامل تأثیرگذار ادراکی و عملکردی پل­ ها است که به نیازهای معاصر پاسخگو م ی­باشد. نوع تحقیق در این پژوهش کیفی است و با استفاده از نظریه داده بنیان سعی در شناخت زندگی اجتماعی در زمان حال دارد. ابزار پژوهش مصاحبه است و این مصاحبه­ ها بر اساس سؤالات تنظیم‌ شده بر مبنای دو حوزه ادراکی و رفتاری مخاطب در ارتباط با محیط پل و از طریق تحلیل محتوای کیفی منجر به دستیابی به نتیجه مطلوب می ­شود. مؤلفه‌های معماری تأثیرگذار در حضور افراد در این پل­ ها شامل 12 مؤلفه کلی در دو حوزه ادراکی و شناختی می ­باشد که هرکدام از چند زیر مقوله تشکیل‌شده‌اند. پل­ های تاریخی اصفهان با اثربخشی بر لایه­ های ادراکی مخاطب (نظیر: زیبایی­شناسی، حافظه فردی و جمعی و خاطره­ انگیزی) موجب شکل­ گیری رفتارهای فردی و جمعی ویژه و تجلی آن در بستر فضای پل‌شده و نمود بارزی از فضای جمعی تاریخی و روابط اجتماعی در شهر معاصر را به منصه­ ی ظهور می­ گذارد.

Keywords:

عصر صفوی , اصفهان , فضای جمعی , حضور مخاطب , پل الله وردی خان , پل خواجو