آشکارسازی و مدل‌سازی روند تغییرات کاربری اراضی جنگلی حوزه آبخیز قره‌سو با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین

آشکارسازی، پیش‌بینی و کمی‌سازی روند تغییرات الگوی سیمای سرزمین اراضی جنگلی حوزه آبخیز قره‌سو یکی از نیازهای اطلاعاتی به‌منظور ارزیابی و پیش‌گیری از بحران است. لذا، نقشه‌های کاربری اراضی برای سال‌های 1366، 1381 و 1397 از روش حداکثر احتمال طبقه‌بندی و میزان تغییرات پهنه‌های جنگلی براورد شد. سپس با استفاده از مدل ژئومد و با بهره‌گیری از نقشه پتانسیل احتمال تغییر مناطق جنگلی به غیرجنگلی حاصل از روش ارزیابی چندمعیاره، نقشه کاربری جنگلی برای سال 1420 پیش‌بینی و با استفاده از ده سنجه سیمای سرزمین مشخصات کمی و توزیع مکانی آنها تحلیل شد. نتایج نشان داد در بازه زمانی 31 سال، 2632 هکتار جنگل‌زدایی شده و پیش‌بینی می‌شود تا سال 1420، 2084/7 هکتار دیگر از مساحت جنگل‌های منطقه کاسته شود. تحلیل سنجه‌های سیمای سرزمین نشان‌ می‌دهد که سیمای پهنه‌های جنگلی در بازه زمانی مورد مطالعه، کوچک‌تر، تکه‌تکه‌تر، نامنظم‌تر و ناپیوسته‌تر شده است. نتایج تحلیل نقشه‌ها با رویکرد تحلیل سنجه‌های سیمای سرزمین نشان می‌دهد از سنجه‌های مورد استفاده، تغییرات مقدار شش سنجه مساحت کلاس، تعداد لکه‌ها، تراکم لکه، میانگین سطح لکه، دایره محدود‌کننده و اندازه سوراخ‌شدگی روند منظمی دارند که این روند حاکی از آن است که مدل ژئومد در پیش‌بینی پهنه‌های جنگلی سال 1420 کاملاً موفق عمل کرده است. 

Keywords:

Landscape metrics , Geomod , forested area , Land use change detection , سنجه‌های سیمای سرزمین , ژئومد , پهنه‌های جنگلی , آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی