تحلیل متغیر جنسیت در گفتمان غالب نویسندگان زن ایرانی بر اساس الگوی زبانی سارا میلز (مطالعه موردی: رمان های عادت می کنیم، انگار گفته بودی لیلی و پرنده من)

پژوهشگران جامعه­شناسی زبان و منتقدان فمینیست، به‌ویژه فمینیست‌های پسامدرن، نظریاتی درباره ویژگی­های زبانی آثار زنان و تفاوت آن با آثار مردان ارائه کرده­ و کوشیده‌اند به این پرسش پاسخ دهند که «آیا اساسا زبان زنانه وجود دارد یا نه؟». در پژوهش حاضر، ضمن بررسی و نقد رویکردهای مختلف درباره ویژگی­های زبانی آثار زنان، بر الگوی زبانی مشترک آثار نویسندگان زن، به عنوان روشی برگزیده در تحلیل ویژگی­های زبانی، ادبی و اندیشگانی این آثار، تاکید شده است. مطالعه موردی این پژوهش، رمان­های عادت می­کنیم (زویا پیرزاد)، انگار گفته بودی لیلی (سپیده شاملو) و پرنده من (فریبا وفی) است. این رمان‌ها، بر اساس رویکرد زبانی سارا میلز، بررسی و تحلیل‌شده‌اند. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که زبان زنانه در این آثار با بهره­گیری ازاین‌گونه تمهیدات بازگفته شده است: استفاده از توصیف، جزئی­نگری، زاویه دید زنانه، انتخاب شخصیت­های متعدد زن و نشانه­های فرازبانی که خاص زنان است، در ساختار و در سطح اندیشگانی و محتوایی، به چالش کشاندن فرهنگ مردانه در برابر قالب‌های شخصیت زنانه، تحول در شخصیت زنان نسبت به دوره­های قبل و ارتقای جایگاه زنان به عنوان کنشگری اجتماعی.

Keywords:

آثار داستانی زنان , الگوی زبانی مشترک (Community of Practice) , روایت زنانه , گفتمان غالب.