بررسی شکلی-تاریخی هستۀ اولیۀ کالبد معماری حرم مطهر رضوی با تکیه بر اسناد روایی و در تطابق با طرح‌مایه‌های معماری کاخ‌های ساسانی و صدر اسلام
Publish place: Bagh-e Nazar Journal، Vol: 17، Issue: 93
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 330
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_BAGH-17-93_001
تاریخ نمایه سازی: 4 اسفند 1399
Abstract:
بیان مسئله: مجموعۀ حرم مطهر رضوی یکی از مهم‌ترین بناهای موجود در ایران است که از دو منظر آیینی و کالبدی اهمیت بسیار زیادی دارد. با این حال هنوز مطالعۀ چندانی دربارۀ ساختار اولیۀ فضایی بنای نخستین و فرایند گسترش کالبدی آن صورت نگرفته است. از این رو مطالعه و بررسی ساختار اولیه و نخستین مراحل تشکیل‌دهندۀ مجموعۀ حرم به درک ساختار فعلی آن کمک زیادی خواهد کرد.هدف پژوهش: در این پژوهش تلاش می‌شود تا ردپای بنای اولیه در وضعیت فعلی مجموعۀ حرم در اطراف بقعه مورد جست‌وجو قرار گیرد و سپس الگوی فضایی آن شناسایی شود.روش پژوهش: این مقاله با رویکردی «تفسیری-تاریخی» ساختار اولیۀ فضایی حرم در اطراف بقعه را بررسی خواهد کرد. از این رو ابتدا این فرضیه طرح شد که «ساختار فضایی بنای اولیۀ مدفن حضرت رضا (ع)، که گسترده‌تر از بقعه‌ای ساده (تک‌بنا) بوده است، از الگوهای شکلی و فضایی دوران ساسانی پیروی کرده است». سپس این فرضیه با اتکا بر متون تاریخی مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه از طریق بررسی‌های شکلی، ردپای بنای اصلی در اطراف بقعه جست‌وجو شد و الگوی پیداشده با تعدادی از کاخ‌های ساسانی و صدر اسلام مقایسه شد. در انتها این سه دسته از اطلاعات با یکدیگر تطبیق داده شده‌اند.نتیجه‌گیری: اطلاعات به‌دست‌آمده نشان داد که محتمل است ساختار بنای اولیۀ حرم مطهر رضوی، که ریشه در کاخ «حُمَید بن قحطَبه» دارد، از ساختار معماری کاخ‌های ساسانی پیروی کرده باشد و نیز هندسۀ چلیپایی‌شکل (دارالسیاده) در کنار فضای ایوانی‌شکل (دارالحفاظ) مشابهت زیادی با الگوی فضایی کاخ‌های ساسانی دارد.
Keywords:
Authors
علی عبداللهی
کارشناس ارشد معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امامرضا (ع)، مشهد، ایران.
نوید جلائیان قانع
دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، ایران.
آرمین مودی
کارشناس ارشد معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امامرضا (ع)، مشهد، ایران.
سجاد آئینی
دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، ایران.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :