رویکرد استراتژیک در تدوین پژوهش های کاربردی در شبکه های آبیاری و زهکشی کشور

احداث شبکه های آبیاری و زهکشی مدرن به منظور استفاده بهینه از منابع آب استحصال شده، بعنوان یکی از راهکارهای اساسی مقابله با وضعیت بحرانی منابع آب مورد توجه جدی بوده و در این راستا تاکنون کمتر از 2 میلیون هکتار از اراضی آبی به شبکه های مدرن آبیاری و زهکشی مجهز گردیده است. با این وجود هنوز از نظر کمی توان بالقوه زیادی در افزایش سطح زیر شبک ههای مدرن آبیاری و زهکشی وجود دارد و با انجام این مهم حجم زیادی از منابع آب و خاک کشور در چرخه تولید قرار می گیرد. از طرف دیگر بررسی های انجام شده در خصوص عملکرد و وضعیت بهره برداری این شبکه ها نشان داده اند که اغلب این شبک هها در مراحل مختلف اجرا و بهره برداری دچار مسائل و مشکلات عدید های می گردند که در اثر این مشکلات اهداف اولیه این طر حها مورد مخاطره قرار می گیرد. با عنایت به موارد ذکر شده و لزوم افزایش بهره وری مصرف آب در کشور، توسعه پایدارشبکه های آبیاری و زهکشی ضرورتی انکار ناپذیر است. همچنین نظر به اهتمام جدی به این مهم در برنامه های توسعه ای کشور، جهت همسو شدن با برنامه های مذکور به عنوان الزامات قانونی و به منظور بهبود وضعیت موجود و ارتقای بهره وری پژوهش تدوین برنامه جامع راهبردی با عنوان اصلاح و بهینه سازی شبکه های آبیاری و زهکشی مد نظر قرار گرفت. بدین منظور از الگوی برنامه ریزی استراتژیک که شامل مراحل یا گامهای عملیاتی مشخصی است، استفاده گردید. مراحل اجرائی برنامه با تشکیل کمیته های کاری متشکل از ذینفعان، صاحب نظران و دست اندرکاران دستگاههای مختلف آموزشی، اجرائی و تحقیقاتی کشور در قالب یک کمیته اصلی راهبری و چهار کمیته تخصصی و برگزاری جلسات کارشناسی متعدد انجام گردید. در این جلسات کارشناسی، کل مسائل شبکه ها در قالب چهار موضوع محوری شامل؛ سازه و ساخت، زهکشی و محیط زیست، مواد و مصالح و مسائل مدیریتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. سپس گامهای عملیاتی تدوین برنامه مشتمل بر شناخت وضع موجود، تعیین مسائل و مشکلات موجود، بررسی و تحلیل اقدامات و تحقیقات انجام گرفته، تبیین اهداف و ارائه راهبردهای تحقیقاتی به تفکیک موضوعات محوری یاد شده، انجام گردید. بر اساس مجموعه نتایج بررسی ها و تحلیل های انجام شده، راهبرد های تحقیقاتی شبکه های آبیاری و زهکشی متناسب با مسائل موجود، الزامات قانونی و اهداف تبیین شده در برنامه ارائه گردید. بر این اساس عناوین پژوهشی شامل عناوین محوری اصلی، زیر عناوین مربوط به هریک از عناوین محوری و همچنین زمینه های مورد تحقیق تعیین و با توجه به شاخص های برنامه های توسعه ای کشور از نظر موضوعی و همچنین زمانی(کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت ) اولویت بندی گردیدند.

رویکرد استراتژیک در تدوین پژوهش های کاربردی در شبکه های آبیاری و زهکشی کشور Keywords:

شبکه های آبیاری و زهکشی , پژوهش های کاربردی , اصلاح و بهینه سازی , برنامه راهبردی