بررسی ساخت بند موصولی در کردی کرمانجی

بند موصولی در زبان‌های ایرانی به­طور معمول به‌صورت بند پیرو در جمله ظاهر می‌شود و در نقش توصیف‌گر، اسم یا گروه اسمی پیش از خود را توصیف می‌کند. در پژوهش حاضر ساخت بند موصولی در کردی کرمانجی بررسی شده است؛ به این منظور، نظرات آر ام دبلیو دیکسون (2010) مبنای انجام پژوهش قرار گرفت. از نظر دیکسون این ساخت را به‌طور کلّی می‌توان به دو گونۀ متعارف و نا‌متعارف تقسیم کرد که هریک مشخّصه‌های نحوی خود را دارند. وی همچنین بند‌های موصولی را به‌لحاظ اطّلاعی که درمورد هستۀ پیش از خود می‌دهند، به بند‌های تحدیدی و غیر ‌تحدیدی تقسیم می‌کند؛ از آنجا که بندهای تحدیدی اطّلاع لازمی درمورد هسته ارائه می‌دهند، غیر‌ قابل‌حذف هستند و بندهای غیر‌ تحدیدی را چون اطّلاع اضافه می‌دهند، می‌توان حذف کرد. در کرمانجی افزون بر این دو نوع، ساخت موصولی دیگری باعنوان ساخت اسنادی وجود دارد که در آن بر هستۀ اسمی تأکید می‌شود. در این گویش هیچ بند موصولی‌ای وجود ندارد که بدون هستۀ اسمی به‌کار رود و باید به‌طور قطع دارای هستۀ اسمی باشد. بند‌های موصولی در کرمانجی برونی هستند و پس از هسته واقع می‌شوند. داده‌های پژوهش حاضر از راه مصاحبه با چند گویشور و کتاب ئه‌ز ئنسانم (قلیکی‌میلان، 1380) جمع‌آوری شده‌اند.  

Keywords:

بند موصولی , موصولی‌نما , هسته , اسنادی , کرمانجی