بررسی پیکره‌بنیاد کلمات به‌کار‌رفته در بازنمایی مجرم، قربانی و جرم در مطبوعات ایران براساس چارچوب سبک‌شناسی انتقادی

پژوهش حاضر ساختار ایدئولوژیک روزنامه‌های ایران را به‌لحاظ واژه‌های به‌کار‌رفته در بازنمایی زبانی مجرم، قربانی و جرم در چارچوب سبک‌شناسی انتقادی جفریز (2010) بررسی پیکره‌بنیاد کرده است. بدین‌منظور، متون مربوط به جرائم در شش روزنامۀ کثیرالانتشار کیهان، اطّلاعات، رسالت، جوان، آفتاب و شرق در بازۀ زمانی یک‌ساله از خرداد (1395) تا خرداد (1396)، به-صورت نمونه‌گیری پنجاه شماره از هر روزنامه به‌طور تصادفی نظام‌مند جمع‌آوری و پیکره‌ای یک میلیون کلمه‌ای تنها شامل مطالب مرتبط با جرم ایجاد و با نرم‌افزار انت‌کانک بررسی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که از (81) عنوان جرم بازنمایی‌شده، جرائم علیه اشخاص با (33%) بیشترین فراوانی و جرائم اخلاقی با (5/1%) کمترین فراوانی را دارند؛ همچنین با توجّه به استخراج (108) کلمۀ هدف به‌کار‌رفته در بازنمایی مجرمین و (76) کلمۀ هدف به‌کار‌رفته در بازنمایی قربانیان می‌توان گفت که بازنمایی مجرمین و قربانیان براساس سن، جنسیت، روابط فامیلی، شغل و نقش اجتماعی، نقش در جرم و همچنین بازنمایی فاقد شخصیت صورت پذیرفته؛ بازنمایی مجرمین بیشتر برحسب نقش در جرم ارتکابی با (62%) و کمتر برحسب سن با (4%) انجام شده و بازنمایی قربانیان بیشتر برحسب جنسیت با (5/31%) و کمتر برحسب شغل با (4%) صورت ‌پذیرفته است. .

Keywords:

بازنمایی زبانی , جرم , مطبوعات ایران , سبک‌شناسی انتقادی , پیکره‌بنیاد