جدا سازی، شناسایی و بررسی جمعیت گونه‌های Azospirillum sp.در خاک‌های اطراف تهران و ارزیابی اثرات محرک رشدی آنها بر گیاه گوجه‌فرنگی در شرایط گلخانه

سال­هاست که باکتری­های جنس آزوسپیریلوم به عنوان محرک رشدگیاهان معرفی شده­اند. تولید فیتوهورمون­ها، به ویژه اکسین، به عنوان یکی ازمهمترین عوامل افزایش عملکرد در گیاهان تلقیح شده شناخته شده است. برهمین اساس به منظور بررسی تأثیر مایه تلقیح آزوسپیریلوم بر ویژگی­های گیاه گوجه­فرنگی سه گونه از باکتری جنس آزوسپیریلوم از خاک­های اطراف تهران جداسازی، شناسایی و خالص سازی شدند. سپس آزمایشی در شرایط گلخانه اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل تلقیح بذر­های گوجه­فرنگی با سه گونه باکتری آزوسپیریلوم از خاک مناطق مختلف و عدم تلقیح باکتریایی به عنوان تیمار شاهد بودند. ویژگی­های مورد اندازه­گیری: طول ساقه- طول ریشه- وزن تر شاخ و برگ- وزن تر ریشه، حجم ریشه- وزن خشک شاخ و برگ-وزن خشک ریشه بودند. نتایج بدست آمده از تجزیه واریانس داده­های رشد مشخص نمود که تلقیح بذرهای گوجه­فرنگی با باکتری آزوسپیریلوم بر تمامی صفات، غیر از صفت طول ریشه اثر مثبت معنی­دار داشته است، یعنی تیمارهای کاربرد باکتری نسبت به شاهد برتری داشتند. افزایش حجم و وزن خشک ریشه در مقایسه با تیمار شاهد، دلالت بر بالارفتن سطح جذب موادغذایی، در گیاهان تلقیح شده دارد. اثر تیمار باکتری بر صفت وزن تر ریشه در سطح 5% و در بقیه صفات در سطح 1% معنی­دار گردید. هم چنین جدول ضرایب همبستگی، همبستگی مثبت و معنی دار در سطح 1% را برای صفت طول ساقه با وزن تر و خشک شاخ و برگ نشان داد. در بخش آزمون عناصر، تیمار باکتریایی اثر معنی­داری بر جذب عناصر نیتروژن، فسفر، آهن، منگنز و روی بر جای گذاشت. افزایش شاخص­های رشد و جذب عناصر در مقایسه با تیمار شاهد، یکی از دلایل افزایش عملکرد در گیاهان تلقیح شده در نظر گرفته می­شود، و در مجموع نتایج گلخانه­ای این پژوهش نشان داد که باکتری­های آزوسپیریلوم برای گیاه گوجه سودمندی نسبتاً مناسبی داشته اند.