یکی هست و هیچ نیست جز او (هاتف اصفهانی بر اوج قله ترجیعبند)
Publish place: Textology of Persian literature، Vol: 2، Issue: 1
Publish Year: 1389
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 424
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_RPLL-2-1_001
تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400
Abstract:
این مقاله با توضیحی درباره ترجیعبند هاتف اصفهانی به عنوان محور اصلی بحث آغاز شده و سپس به بیان تاریخچه مختصری از ترجیعبند و مزیتها و کاربردهای آن پرداخته است. پس از آن از وحدت وجود و پیوندش با عرفان و تصوف سخن به میان آمده و زمان رواجش در شعر فارسی مورد بحث قرار گرفته است.برای اینکه دوره زندگی و سروده شدن ترجیعبندها و نحله فکری شاعران مشخص شود، بخش قابل توجهی از این مقاله به معرفی شاعرانی که ترجیع‌بندی با مضمون و وزن و بحر ترجیعبند هاتف اصفهانی سروده‌اند، اختصاص دارد و ترجیع بند آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ یعنی ترجیع‌بندهایی با موضوع وحدت وجود که در بحر خفیف مسدس مخبون محذوف یا اصلم بر وزن فاعلاتن مفاعلن فعلن (فعلن) سروده شده است. چون تاریخ ادبیات ذبیحالله صفا بهترین منبع تحقیقی در این خصوص بود، عمده مطالب این بخش، به طور بسیار مختصر از این کتاب نقل شد.در این مقاله شانزده شاعر شناسایی شدهاند که ترجیع‌بندهایی با این ویژگی‌ها سروده و برخی از آنها دو ترجیعبند داشته‌اند. مجموعاً در این مقاله 21 ترجیعبند شناسایی و معرفی شده است.این نوع ترجیعبند از قرن هفتم هجری بوسیله فخرالدین عراقی آغاز شد و بوسیله اوحدی مراغه‌ای، خواجو، ناصر بخارایی، سلمان ساوجی، شمس مغربی، شاه نعمت‌الله ولی، شاه داعی شیرازی، جامی، بابافغانی، اهلی، اشرف مراغی و فهمی استرآبادی دنبال گردید تا به هاتف اصفهانی رسید و پس از آن با شاعرانی چون فرصت الدوله شیرازی ادامه یافت. جالب است که با وجود این همه سابقه و در حضور این همه شاعر بزرگ، تنها هاتف اصفهانی و ترجیع او، معروف شده است و این امر نشان از موفقیتی شگفت‌انگیز در سرودن شعری معجزه‌آسا دارد.
Keywords:
Authors
محمدحسین کرمی
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :