ماگماتیسم پالئوزوئیک در جنوب غرب جلفا (شمال غرب ایران): اختصاصات ژئوشیمیایی، تعیین سن اورانیوم-سرب و جایگاه تکتونیکی

در جنوب غرب جلفا (شمال غرب ایران) رخنمون قابل توجهی از واحدهای رسوبی- آذرین به سن پالئوزوئیک دیده میشود. سنگهای آذرین از نظر شیمیایی شامل طیفی از مجموعههای بازیک و اسیدی است. سنگهای بازیک به صورت روانههای متعدد گدازه و میان لایه با رسوبات سیلیسی کلاستیک به سن دونین رخنمون دارند. سنگهای آذرین اسیدی نیز شامل گدازههای ریولیتی و سنگهای پیروکلاستیک وابسته (توف و ایگنیمبریت) هستند. بر اساس تعیین سن اورانیوم- سرب زیرکن، سنگهای آتشفشانی اسیدی سن ۴±۲۹۷ میلیون سال (مرز کربونیفر-پرمین) دارند. سنگهای آتشفشانی بازیک دونین از نظر شیمیایی ماهیت آلکالن سدیک داشته و با الگوهای عناصر نادر خاکی تفریق شده (۱۷-۲/۵ LaN/YbN=) مشخص میشوند. همچنین، ویژگیهای عناصر کمیاب این سنگها نشان دهنده تشکیل آنها در یک محیط درونپلیتی و غیر فرورانشی است که در توافق با ماگماتیسم دونین در دیگر مناطق ایران (البرز و ایران مرکزی) است. در سوی دیگر، ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب سنگهای آتشفشانی اسیدی پرمین تناسب آنها با مذابهای گرانیتوئیدی نوع A (A۲) را آشکار میسازد. لذا ماگماتیسم اسیدی پرمین نشاندهنده یک محیط غیرکوهزایی (پس از کوهزایی) است که در این صورت میتواند آثار فاز کوهزایی هرسینین در شمال غرب ایران را محتمل سازد.

Keywords:

بازالت , ریولیت , پالئوزوئیک , جلفا , شمال غرب ایران