کاربرد جیبرلین و اسید آسکوربیک به منظور کاهش خسارت زوال بذر آفتابگردان (Helianthus annuus L.) تحت دو شرایط قبل و بعد از زوال

بذر آفتابگردان به لحاظ داشتن مقادیر بالای اسیدهای چرب، مستعد زوال است و خسارت های ناشی از زوال، سبب کاهش کیفیت بذر و گیاهچه تولیدی خواهد شد. بهمنظور مقایسه نقش کاربرد پرایمینگ بذر با جیبرلین و اسید آسکوربیک تحت دو شرایط قبل و بعد از زوال بذر آفتابگردان رقم برزگر، آزمایشی در سال ۱۳۹۵ به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. مدل آماری آزمایش، فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. فاکتور اول، زمان کاربرد پرایمینگ در دو سطح (پرایمینگ قبل از زوال و پرایمینگ بعد از زوال بذر) و فاکتور دوم، تیمارهای پرایمینگ در شش سطح (هیدروپرایمینگ، جیبرلین ppm ۵۰ و ppm ۷۵، آسکوربیک اسید ppm ۱۰۰و  ppm۱۵۰، جیبرلین ppm۵۰ + اسیدآسکوربیک ppm ۱۰۰و شاهد پرایم نشده) بود. برای اعمال زوال بذر، از روش پیری زودرس (۷۲ ساعت در دمای ۴۳ درجه ­سانتیگراد و رطوبت نسبی ۱۰۰ درصد) استفاده شد. نتایج نشان داد که بهطورکلی پرایمینگ بعد از زوال بذر در مقایسه با پرایمینگ قبل از زوال آن، برای بهبود صفاتی نظیر سرعت ظهور گیاهچه، سرعت رشد گیاهچه و وزن خشک گیاهچه بهتر بود (p<۰.۰۵)؛ هرچند برای صفات دیگری نظیر درصد ظهور و طول ریشه گیاهچه، بین زمان پرایمینگ و تیمار پرایمینگ اثر متقابل وجود داشت و برای این صفات نیز بهطورکلی پرایمینگ بعد از زوال بذر، موثرتر بود(p<۰.۰۵). هیدروپرایمینگ بعد از زوال بذر توانست درصد و سرعت ظهور گیاهچه را افزایش دهد و تیمار جیبرلین ppm ۷۵ نیز توانست سرعت رشد گیاهچه و تجمع ماده خشک آن را بهطور معنیداری بهبود بخشد. بنابراین، هیدرو پرایمینگ و جیبرلین در غلظت ppm ۷۵، به عنوان تیمار برتر برای بهبود کیفیت بذرهای زوال یافته آفتابگردان قابل توصیه هستند.

Keywords:

پرایمینگ , درصد ظهور گیاهچه , زوال بذر , کلروفیل