بررسی انتقادی نظریههای متعارف انگیزش؛ بهسوی نظریه رشد

تقسیمبندی، نقد و تحلیل نظریههای مختلف در یک حوزه سرآغاز مطرحکردن نظریههای نوین بهحساب میآید. در پژوهش حاضر که حول مفهوم انگیزش در مدیریت صورت پذیرفته است، ضمن برشمردن دو تقسیمبندی اصلی از نظریههای انگیزش، یعنی تقسیمبندی آفاقی و انفسی، سعی بر آن شد تا در هر تقسیمبندی، مهمترین ریشههای نظریهها ذکر شود. نظریههای انفسی به لحاظ ریشه به چهار دسته احساساتمحور، شناختمحور، نیازمحور و شخصیتمحور تقسیم شدهاند و در نظریههای دسته آفاقی، به دو سری نظریه فرایندمحور و هدفمحور اشاره شده است. سپس با بهرهگیری از روش تحلیلی انتقادی، به مرور ادبیات مذکور پرداخته شده و پس از تحلیل ریشه هر کدام از نظریهها، انتقادات واردشده در چهار دسته اصلی سازماندهی شده است که شامل «هستیشناسی»، «انسانشناسی»، «معرفتشناسی و روششناسی» و «مسئله غالب و تعبیر عام آنها از سازمان» میشود. برای دستیابی کامل به هدف پژوهش و تحقق یک مرور انتقادی جامع در حوزه انگیزش، که هم ابعاد سلبی و هم ابعاد ایجابی داشته باشد، علاوهبر نقد نظریههای مذکور در انتها به طرح نظریه گرایشمحور و تفاوت آن با نظریههای پیشگفته پرداخته شد.

Keywords:

Motivation , Islamic motivation , Need , Tendecy , Innatism , Islamic management , Shahid Motahari. , انگیزش , انگیزش اسلامی , نیاز , گرایش , فطرت , مدیریت اسلامی , شهید مطهری (رحمهالله علیه).