تولید مفاهیم پایه: گامی اساسی برای تاسیس روان‎شناسی اسلامی

چکیده هدف از پژوهش حاضر، چگونگی تولید «مفاهیم پایه» به عنوان گامی اساسی در تاسیس روان‎شناسی اسلامی است. روش این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی است که با نگرشی توصیفی- تحلیلی به منابع دینی و دستاوردهای روان‎شناختی صورت گرفته است. یافتههای پژوهش بدین قرارند: ۱. هر نظام‎واره فکری، «مفاهیم پایه» مختص به خود دارد که متناسب با اهداف و مبادی فلسفی همان نظام‎واره است؛ ۲. یکی از گامهای اساسی برای پاسخ به پرسش‎های تحقیقاتی، شناسایی مفاهیم تاثیرگذار و تبدیل آنها به «مفاهیم پایه» طی فرایندی مشخص است؛ ۳. هر مفهوم پایه، دارای تعریف نظری و عملیاتی، مرزبندی با مفاهیم مشابه، قابلیتها و ظرفیت‎های مشخص و مورد توافق متخصصان آن رشته است؛ ۴. فراهم نمودن مجموعهای از مفاهیم پایه، موجب بی‎نیاز شدن از به عاریت گرفتن مفاهیم پایه، از سایر نظام‎واره‎های علمی، برای تبیین پدیدهها میگردد؛ ۵. از طریق کشف ارتباط بین مفاهیم پایه میتوان به تبیین پدیدهها و/یا نظریه‎پردازی پرداخت. در نهایت، برای عملیاتی نمودن روش معرفی‎شده، سه مفهوم «تعلق»، «اخبات» و «شکرگزاری»، که به صورت بالقوه، قابلیت تبدیل شدن به «مفهوم پایه» در روان‎شناسی را دارند، به عنوان سه نمونه معرفی میشوند. نتیجه اینکه یکی از گامهای اساسی برای تاسیس روان‎شناسی اسلامی، تولید «مفاهیم پایه» است.

Keywords:

Keywords: Generation of Basic Concepts , Human Sciences Development , Establishment of Islamic Psychology. , کلیدواژگان: تولید مفاهیم پایه , تحول علوم انسانی , تاسیس روان‎شناسی اسلامی.